رم چیست؟

حافظه با دستیابی تصادفی ( Random Access Memory ) فضایی برای خواندن و نوشتن داده‌هاست تا CPU بتواند آن‌ها را پردازش کند. کاربران وقتی به حافظه‌ی رایانه مراجعه می کنند، معمولا آنرا به نام رم می‌شناسند. اگر شما به رایانه‌ی خود رم بیشتری اضافه کنید، تعداد دفعاتی که CPU باید برای خواندن داده‌ها به هارد مراجعه کند را کاهش می‌دهید. بنابراین شما با این کار به رایانه‌ی خود اجازه می‌دهید تا به طور  قابل ملاحظه‌ای سریعتر کار کند. پس خواندن از روی رم سریعتر از خواندن از روی هارد است. رم بصورت موقتی عمل می‌کند، یعنی اینکه داده‌های ذخیره شده بروی رم فقط تا زمانیکه رایانه‌ی شما روشن باشد، باقی می‌ماند. به محض اینکه رایانه‌ی خود را خاموش کنید، اطلاعات ذخیره شده بروی رم نیز ناپدید می‌شوند. هنگامیکه شما مجددا رایانه‌ را روشن می‌کنید، سیستم راه‌اندازی خودکار شما ( Boot ) اطلاعاتی را که بروی ROM ( حافظه‌ی فقط خواندنی ) ذخیره شده است و برای شروع به کار سیستم عامل لازم است را بروی رم شما بارگزاری می‌کند و دوباره رم فعال می‌گردد.

انواع رم

 DRAM :

( Dynamic Random Access Memory ) حافظه با دستیابی مستقیم پویا رایجترین نوع رم است. به این خاطر پویا نامگذاری شده است چون دائما در حال تازه شدن ( Refresh ) است. تازه شدن به این معنا که محتویات خوانده شده از DRAM بلافاصله دوباره  بروی آن نوشته می‌شود. DRAM از یک سری خارن‌های کوچک تشکیل شده است. هر کدام از این خازن‌ها انرژی را آهسته و به کندی از خود عبور می‌دهند، بنابراین اگر این خازن‌ها شارژ مجدد نشوند انحراف داده اتفاق خواهد افتاد. DRAM‌ اغلب با SRAM مقایسه می‌شود.

SRAM :

( Static RAM ) حافظه با دستیابی مستقیم ایستا کمتر از DRAM‌ مورد استفاده قرار می‌گیرند و اغلب در جاهایی که سرعت خیلی بالا لازم است به کار می‌روند. SRAM توانایی ذخیره‌ی داده‌ها را با توان وانرژی زیاد دارا هستند، بدون نیاز به تازه شدن ( Refresh ). رم‌های SRAM سرعت بیشتری نسبت به DRAM ها دارند و قیمت گرانتری نیز دارند. SRAM و DRAM اگر انرژی خود را از دست بدهند، تمام محتویات ذخیره شده بروی آنها از بین خواهد رفت.

SDRAM :

( Synchronous Dynamic RAM ) حافظه با دستیابی مستقیم پویای همزمان، نوع دیگری از DRAM است که سرعت آن همزمان با CPU‌ است. این همزمانی به SDRAM‌ این توانایی را می‌دهد تا فرامین را به سرعت بخواند و بنویسد ( مفهوم Pipeline ). سرعت بالا در اینجا این امکان را فراهم می سازد تا رم در حین پذیرش و اجرای یک دستور به صورت هم زمان به پردازش دستور دیگر بپردازد.

چهار مدل مختلف از SDRAM موجود می باشد: SDR ، DDR ، DDR2 ، DDR3

SDR

( Single Data Rate ) قبل از سال 2002 اکثر رایانه‌ها از این رم استفاده می‌کردند و می‌توان آنرا نسخه‌ی اصلی نوع SDRAM‌  معرفی کرد که پس از مدتی جای خود را به نوع DDR داد.

DDR

( double data rate ) این نوع رم پهنای باندی دوبرابر پهنای باند رم‌های SDR  دارند و داده‌ها را با سرعت بیشتری انتقال می‌دهند. امروزه رم‌های DDR جای خود را به رم‌های DDR2 داده‌اند.

DDR2

این رم نوعی از رم‌های SDRAM  است که در آن داده‌ها در خانه‌هایی از حافظه ذخیره می‌شوند. اگرچه DDR2 شباهت‌های زیادی به DDR دارد، مثل چگونگی انتقال داده، اما تفاوتی نیز وجود دارد. گذرگاه‌های داده ( BUS ) رم‌های DDR2 نسبت به زمان سرعت انتقال را دو برابر می‌کنند. این تفاوت به شکل اساسی به رم‌های DDR2 اجازه می‌دهد که دو برابر رم‌های DDR  کارایی داشته باشند. البته مزیت رم‌های DDR2 به DDR در فرکانس بالای گذرگاه‌های داده‌ی آن است. رم‌های DDR2 از یکسری حافظه‌های میانجی ( Buffer ) نیز استفاده می‌کنند که سرعت واکشی ( Fetch ) را دو برابر سرعت واکشی رم‌های DDR می‌کنند( Bit 2 ). البته بسته‌های این نوع رم گرانتر و پرخرج تر از نوع قبلی آن است.

DDR3

این نوع رم ارتقا یافته‌ی رم‌های DDR2 است البته با 3 ویژگی متفاوت :

1: پهنای باند بیشتر به علت افزایش نرخ زمان‌سنجی ( clock rate )

2: کاهش مصرف برق به علت تکنولوزی ساخت متفاوت

3: دارای حافظه‌های میانجی ( Buffer )  با سرعت واکشی 8 بیتی

تفاوت‌های دیگری که بین رم‌های DDR , DDR2, DDR3 وجود دارد مصرف برق آنهاست که DDR3 از دو نوع دیگر مصرف برق کمتری دارد درحالیکه فرکانس بیشتری نیز نسبت به آنها دارد. هرچه فرکانس بالاتر باشد سرعت انتقال داده‌ها نیز بیشتر است. در ضمن ولتاژ پایین در رایانه‌های قابل حمل باعت کاهش گرما در آن‌ها می‌شود و عمر باتری آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

کارت شبکه ، يکی از مهمترين عناصر سخت افزاری در زمان پياده سازی يک شبکه کامپيوتری است . هر کامپيوتر موجود در شبکه ( سرويس گيرندگان و سرويس دهندگان ) ، نيازمند استفاده از يک کارت شبکه است . کارت شبکه ، ارتباط بين کامپيوتر  و  محيط انتقال ( نظير کابل ها ی مسی و يا فيبر نوری ) را فراهم می نمايد .
اکثر مادربردهای جديدی که از آنان در کامپيوترهای شخصی استفاده می گردد ، دارای يک اينترفيس شبکه ای onboard می باشند . کامپيوترهای قديمی و يا کامپيوترهای جديدی که دارای اينترفيس شبکه ای onboard نمی باشند ، در زمان اتصال به شبکه ، می بايست بر روی آنان يک کارت شبکه نصب گردد.
شکل زير يک نمونه کارت شبکه را که دارای يک پورت RJ-45 است را نشان می دهد .

وظايف کارت شبکه

• برقراری ارتباط لازم بين کامپيوتر و محيط انتقال

• تبديل داده : داده ها بر روی گذرگاه ( bus ) کامپيوتر به صورت موازی حرکت می نمايند . نحوه حرکت داده ها بر روی محيط  انتقال شبکه به صورت سريال است . ترانسيور کارت شبکه ( يک ارسال کننده و يا دريافت کننده ) ، داده ها را از حالت موازی به سريال و بالعکس تبديل می نمايد .

• ارائه يک آدرس منحصربفرد سخت افزاری : آدرس سخت افزاری (MAC ) درون تراشه ROM موجود بر روی کارت شبکه نوشته می گردد . آدرس MAC در واقع يک زير لايه از لايه  Data Link مدل مرجع OSI می باشد . آدرس سخت افراری موجود بر روی کارت شبکه ، يک آدرس منحصربفرد را برای هر يک از کامپيوترهای  موجود در شبکه ، مشخص می نمايد . پروتکل هائی نظير TCP/IP از يک سيستم آدرس دهی منطقی ( آدرس IP ) ، استفاده می نمايند . در چنين مواردی قبل از دريافت داده توسط کامپيوتر ، می بايست آدرس منطقی به آدرس سخت افزاری ترجمه گردد .

انتخاب کارت شبکه
برای انتخاب يک کارت شبکه ، می بايست پارامترهای متعددی را بررسی نمود :

• سازگاری با معماری استفاده شده در شبکه : کارت های شبکه دارای مدل های متفاوتی با توجه به معماری استفاده شده در شبکه ( اترنت ، Token ring )می باشند . اترنت ، متداولترين معماری شبکه در حال حاضر است که در شبکه هائی با ابعاد بزرگ و کوچک ، استفاده می گردد .

• سازگاری با throughput شبکه : در صورتی که يک شبکه اترنت سريع (سرعت 100Mbps ) پياده سازی شده است ، انتخاب يک کارت اترنت با سرعت 10Mbps تصميم مناسبی در اين رابطه نخواهد بود . اکثر کارت های شبکه جديد قادر به سوئيچينگ اتوماتيک بين سرعت های 10 و 100Mbps می باشند ( اترنت معمولی و اترنت سريع )

• سازگاری با نوع اسلات های خالی مادربرد : کارت های شبکه دارای مدل های متفاوتی با توجه به نوع اسلات مادربرد می باشند. کارت های شبکه PCI درون يک اسلات خالی PCI  و کارت هائی از نوع ISA در اسلات های ISA نصب می گردند . کارت شبکه می بايست متناسب با يکی از اسلات های خالی موجود بر روی مادربرد، انتخاب گردد. اسلات آزاد به نوع مادربرد  بستگی داشته و در اين رابطه گزينه های متعددی نظير ISA,PCI و EISA می تواند وجود داشته باشد . شکل زير يک نمونه مادربرد را که دارای اسلات های ISA و PCI است ، نشان می دهد :

 گذرگاه ISA که از کلمات Industry Standard Architecture  اقتباس شده است، استاندارد استفاده شده در کامپيوترهای IBM XT است . استاندارد فوق در ابتدا به صورت هشت بيتی مطرح و در سال 1984 نوع شانزده بيتی آن نيز عرضه گرديد. تعداد زيادی از تجهيزات سخت افزاری نظير مودم ، کارت صدا و کارت های شبکه بر اساس استاندارد فوق توليد و عرضه شده اند . برخی از مادربردهای جديد دارای اسلات های PCI بوده  و از کارت های ISA  حمايت نمی نمايند . ( کارت های PCI دارای سرعت بيشتری نسبت به ISA می باشند ) .
PCI در سال 1993 معرفی و يک گذرگاه سی و دو بيتی است . PCI 2.1 شصت و چهار بيت را حمايـت می نمايد .کارت های شبکه PCI با توجه به پتاسيل های موجود دارای استعداد لازم به منظور ارائه سرعت و کارآئی بيشتری نسبت به کارت های ISA می باشند :

• بافرينگ : حافظه تراشه ها ( RAM )  بر روی کارت شبکه قرار داشته و از آن به عنوان بافر استفاده می گردد .از حافظه فوق به منظور نگهداری اطلاعاتی که در انتظار پردازش می باشند و يا اطلاعاتی که می بايست بر روی شبکه منتشر شوند ، استفاده می گردد .

•  DMA و يا Direct Memory Access ، کامپيوترهائی که از DMA حمايـت می نمايند، امکان ارسال و يا دريافت داده از حافظه را مستقيما" و بدون درگيرکردن پردازنده فراهم می نمايند .

• Bus Mastering . کارت های شبکه می توانند بگونه ای طراحی شوند که مستقيما" بدون استفاده از پردازنده کامپيوتر و يا واسطه ای ديگر به حافظه RAM کامپيوتر دستيابی داشته باشند . ويژگی فوق به کارت های شبکه اجازه می دهد که bus را کنترل نموده و داده ئی را به حافظه RAM کاميپوتر ارسال و يا دريافت نمايند .

نصب کارت شبکه
برای نصب کارت شبکه می توان مراحل زير را دنبال نمود :

• باز نمودن کيس کامپيوتر و نصب کارت شبکه در يکی از اسلات های آزاد

• بستن کيس و متصل نمودن کابل به پورت کارت شبکه

• راه انداری کامپيوتر . در صورتی که يک کارت Plug&Play  تهيه شده است و از سيستم عاملی استفاده  می شود  که تکنولوژی Plug & Play را حمايت می نمايد ، تنها کاری که احتمالا" می بايست انجام داد ، قرار دادن ديسکت و يا CD  درايور کارت شبکه در درايو مربوطه است .در صورتی که از سيستم عاملی استفاده می گردد که قادر به تشخيص سخت افزارهای جديد نمی باشد ، می بايست عمليات نصب کارت شبکه به صورت دستی انجام شود .

با توجه به اين که کامپيوترهای جديد و سيستم های عاملی که بر روی آنان نصب می گردد، عموما" از فن آوری Plug&Play حمايت می نمايند ، نصب يک کارت شبکه کار چندان مشکلی نخواهد بود . کافی است کارت شبکه را درون يکی از اسلات های خالی مادربرد قرار داده و کامپيوتر را راه اندازی نمود . کارت های شبکه Plug&Play توسط سيستم عامل تشخيص داده شده و درايور آنان نصب می گردد .
در حال حاضر سيستم های عامل اندکی وجود دارد که از تکنولوژی Plug &Play حمايت نمی نمايند ، در زمان نصب کارت شبکه بر روی اين نوع سيستم ها ، می بايست دارای اطلاعات لازم در رابطه با IRQ نيز باشيم ( IRQ از کلمات Interrupt Request  اقتباس شده است) . به هر دستگاه موجود در کامپيوتر نظير موس ، صفحه کليد و کارت شبکه ، يک خط IRQ نسبت داده می شود. دستگاه های فوق با استفاده از IRQ نسبت داده شده ، درخواست خود را با پردازنده مطرح می نمايند ( پردازش داده ها ) . هر دستگاه می بايست دارای يک IRQ منحصربفرد باشد در غير اينصورت با يک IRQ Conflict مواجه خواهيم شد.
جدول زير تنظيمات IRQ در کامپيوترهای شخصی را نشان می دهد .

چاپگر هاي ماتريس نقطه اي

عبارت ماتريس نقطه اي به مستطيل يا بلوك هاي كوچكي اطلاق مي شود كه روي آن نقطه هايي كه به شكل كراكتر متني يا گرافيكي مورد نظر به نمايش يا چاپ در مي شود ماتريس  نقطه اي از چند رديف و ستون تشكيل مي گردد .

براي مثال ممكن است يك كراكتر از ماتريسي 8×8 به وجود بيايد چاپگر ماتريسي به كمك يك ماتريس نقطه اي كراكتر ها را مي سازد و سپس باز زدن سوزن هايي روي نوار جوهر دار وانتقال نقطه هايي از جوهر بر روي كاغذ كراكتر ها را مي سازد ./

كيفيت خروجي اين چاپگر ها تا حد زيادي بستگي به ابعاد ماتريس دارد (يا سوزن هاي تشكيل دهنده ي كراكتر ها ) اين چاپگر ها را بر اساس تعداد نقطه هاي ماتريسي (يا سوزن ها ) طبقه بندي مي كنند . براي مثال انواع 9،18، 24 سوزني .

با توضيحات بالا بديهي است كيفيت چاپگر هاي 24 سوزني به مراتب از چاپگر هاي 9 سوزني بيشتر است ./

سرعت چاپ در اين چاپگر ها با واحد كراكتر بر ثانيه است سنجيده مي شود . يك چاپگر ماتريس نقطه اي مي تواند سرعتي حدود 300 كراكتر بر ثانيه(CPS) داشته باشد .

چاپگر هاي ليزري

چاپگري است براساس فناوري دستگاه هاي فتوكپي ساخته شده است در اين نوع چاپگر به وسيله پرتو ليزر و آينه گردان تصوير يك صفحه روي غلتك حساس به نور ايجاد مي شود. سپس اين تصوير به صورت بار الكتريكي ساكن روي غلتك ذرات تونر را به خود جذب كرده و نگهداري مي كند . در مرحله بعد كاغذ كه با الكتريسيته ساكن بار دار شده است دور غلتك  مي چرخد و تونر روي غلتك را به خود جذب مي كند .

پس از جذب تونر كاغذ گرم مي شود تا تونر ثابت گردد . در پايان بار الكتريكي غلتك تخليه و تونر اضافي روي آن جمع آوري مي شود اگر مرحله آخر (تخليه بار الكتريكي ) حذف شود چاپگر مي تواند از يك سند چندين نسخه تهيه كند.

نقطع ضعف اين چاپگر ها در محدوديت اندازه ي كاغذ مورد استفاده آن است . براي مثال چاپگر هاي ماتريس نقطه اي مي توانند از اندازه هاي گوناگون كاغذ با عرض هاي مختلف براي چاپ استفاده كنند در حالي كه چاپگر هاي ليزري تنها كاغذهايي با ابعاد و حتي وزن معيني را مي پذيرد .

به عنوان يك نكته ايمني بايد دقت كرد كه هنگام كار با چاپگر ليزري بايد سيستم تهويه مناسب در محيط موجود باشد چرا كه اين چاپگر ها در هنگام كار مقاديري اوزون توليد مي كند كه اگر براي مدت طولاني در مقابل آن قرار داشته باشيد زيان بخش خواهد بود.

چاپگر هاي جوهر افشان

در اين چاپگر ها دو بيا چند مخزن رنگ مايع (مشكي و سه رنگ اصلي) وجو دارد كه از طريق سواخ بسيار كوچكي به نام هد روي كاغذ تزريق مي شود . براي جلوگيري از خشك شدن جوهر اين چاپگر ها هر چند هفته يك بار بايد يك تصوير با آن چاپ كرد . آگهي هاي تبليغاتي و كارت هاي ويزيت از جمله خروجي هاي اين چاپگر ها  مي باشد .

رسام

رسم دستگاهي است براي رسم نمودار ،طرح ها و شكل ها مورد استفاده  قرار مي گيرد رسام براي ترسيم خطوط از قلم يا بار الكتريسيته ساكن و تونر (پودر جوهر) استفاده مي كند . رسام قلمي با استفاده از يك يا چند قلم رنگي روي كاغذ يا برگ هاي ترانسپرنت خطوط را ترسيم مي كند . رسام الكتريسيته ساكن ، الگويي از نقطه هاي بار دار الكتريكي را روي كاغذ رسم كرده سپس مانند چاپگر هاي ليزري آنرا در مجاورت پودر جوهر قرار مي دهد وپس از آن حرارت مي دهد تا جوهر روي كاغذ ثابت شود . رسام ها از نظر به كار گيري كاغذ به سه دسته تقسم مي شوند :

1. مسطح هستند و كاغذ را ثابت و صاف نگه مي دارند و قلم رسم را در طول محور هاي x و y  روي كاغذ حركت مي دهند .
2. غلتكي دارند كه كاغذ دور آن مي پيچيد قلم رسم حركت مي كند و بر روي كاغذ اثر مي گذارد .
3. تلفيقي از دو دسته ي اولند . قلم در طول يك محور جابجا شده كاغذ  نيز عقب و جلو مي رود .

مانیتور یا صفحه نمایش متداول‌ترين دستگاه خروجي بوده كه از آن براي نمايش اطلاعات استفاده مي‌گردد و داراي انواع مختلفي است . یک صفحه نمايش مانند تلویزیون ها می تواند رنگي يا تك رنگ باشد . در محيط Dos معمولاً صفحه‌هاي نمايش داراي 25 سطر و 80 ستون هستند و در هر ستون يك كاراكتر تايپ مي‌شود . وقتي اطلاعات از طريق صفحه كليد وارد كامپيوتر مي‌شوند، در صفحه نمايش ظاهر مي‌گردند تا از صحت آنها اطمينان حاصل شود . بعضي از كامپيوترهايي که مانند Labtop ها قابل حمل یا Portable هستند داراي نوعي صفحه نمايش به نام صفحه نمايش تخت مي باشند . در اين نوع كامپيوترها، ميزان مصرف برق از درجة اهميت ويژه‌اي برخوردار است، زيرا اين كامپيوترها معمولا در مکانهايي كه امکان دسترسي به برق نيست كار مي‌كنند و صرفه‌جويي در مصرف برق در آنها بسيار حائز اهميت می باشد .
كلية تصاوير، اعم از كاراكترهاي گرافيكي، حروف، ارقام و علايم ويژه و تصاوير گرافيكي به وسيلة نقاط كوچكي به نام Pixcel ساخته مي‌شوند . كيفيت تصاوير، در درجة اول به طراحي قطعات الكترونيك و در درجة دوم به اندازه و تراكم نقاط، كه اصطلاحاً به آن تفكيك‌پذيري صفحة نمايش یا Resolution گفته مي‌شود، بستگي دارد. كليه كاراكترها در محدودة معيني از نقاط تعريف مي‌شوند كه به آن ماتريس‌كاراكتر گفته مي‌شود. ماتريس‌كاراكتر مجموعه‌اي از نقاط روشن و خاموش در صفحة نمايش مي‌باشد كه به هر يك از اين نقاط، همان پيكسل مي‌گويند. هر چه تعداد پيكسل‌هاي موجود در ماتريس‌كاراكتر بيشتر باشد، وضوح تصاوير و كاراكترها نيز بيشتر خواهد بود. مانند 600 ×800 پيکسل يا 768×1024 پيکسل
مانيتورها در چند دسته تقسيم‌بندي مي‌شوند:
1- مانیتور های لامپ تصویری یا CRT
2- مانیتور های LCD
3- مانیتور های LED
مانيتورهاي لامپ‌تصويري يا CRT در چند سال اخير رونق فرارواني در بين کاربران داشته اند . اين مانيتورها در اندازة 12 و 14 اينچ به بازار عرضه شدند ، سپس استفاده اندازه از 15 و 17 اينچ آنها در بين كاربران رونق گرفت كه در حال حاضر اندازة 17 اينچ آنها بيشتر مورد استقبال مي‌باشد. در حال حاضر انواع 19، 21 و 22 اينچ نيز ساخته شده اند كه به دليل قيمت نسبتاً بالاتر، كمتر مورد استفاده عموم قرار مي‌گيرند. اين نوع مانيتورها داراي صفحات محدب و تخت هستند كه نوع صفحه تخت آنها بين كاربران پرطرفدارتر است. ايجاد تصوير در اين مانيتورها به‌وسيلهء پرتاب الکترون‌ها و هدايت آن‌ها به کمک ميدان‌هاي الکترومغناطيسي صورت مي گيرد .
مانيتورهاي LCD ؛ مانيتورهايي هستند با قطر كم و بدون لامپ تصوير و قطر آنها در حدود 4 سانتي‌متر است. مانيتورهاي LCD را با نام كريستال مايع نيز مي‌شناسند، زيرا اين مانيتورها از کنار هم چيدن سلول‌هاي کريستال مايع بوجود مي‌آيند. به اين مانيتورها بايد از زاوية مستقيم نگاه كرد تا تصوير به خوبي ديده شود.
مانيتورهاي LED ؛ مانيتورهايي هستند شبيه به LCDها، كه براي نمايش تصوير از ديودهاي نوري استفاده مي‌كنند.
اکنون براي آشنايي بيشتر شما، به مقايسه مانيتورهاي CRT و LCD مي‌پردازيم؛
مانيتورهاي LCD داراي روشنايي یا Brightness بين 2 تا 4 برابر مانيتورهاي CRT هستند اما در مورد وضوح تصويری یا Contrast مانيتورهاي CRT 2 تا 4 برابر مانيتور هاي LCD مي باشند . زاويهءديد یا Viewing Angle مانيتورهاي CRT بيش از 150 درجه است درصورتي‌که در مورد مانيتورهاي LCD معمولي اين رقم حداکثر معادل 90 درجه است. امواج مغناطيسي مانند آهنربا و امواج الکترومغناطيسي مانند موبايل روي مانيتورهاي CRT ايجاد اختشاش تصويري مي‌کنند ولي مانيتورهاي LCD از اين آسيب در امانند. بدليل تکنولوژي ساخت هر يک از مانيتورها، مانيتورهاي CRT در مرکز بسيار شفاف‌ترند درصورتي‌که مانيتورهاي LCD در گوشه‌ها روشنتر هستند. مانيتورها CRT قدرت و انعطاف بيشتري براي مطابقت با رنگ‌هاي قابل دريافت چشم انسان دارند. همچنين مانيتورهاي CRT نسبت به مانيتورهاي LCD داراي کيفيت رنگ و خلوص رنگ بيشتري هستند. بزرگترين اشکال مانيتورهاي LCD احتمال ايجاد پيکسل سوخته یا Defective Pixel بر روي صفحهءنمايش آن‌ها است. وبزرگترين مشکل مانيتورهاي CRT لرزش تصويري یا Flickering آنها است، که البته در صورتي‌که فرکانس 85Hz و بالاتر پشتيباني شود، اين لرزش محسوس نخواهد بود. مانيتورهاي CRT به طور معمول 120watt انرژي مصرف مي‌کنند و اين درحالي‌ است که مانيتورهاي LCD تنها 40watt مصرف انرژي دارند. همچنين وزن يک مانيتور CRT درحدود 13 کيلوگرم است و يک مانيتور LCD تنها حدود 3 کيلوگرم وزن دارد. همچنين مهم است که بدانيم؛ مانيتورهاي LCD علاوه بر توليد گرماي کمتر، آثار سوء بسيار کمتري بر چشم دارند. همچنين يکي از موارد بسيار خطرناک دربارهء مانيتورهاي CRT انتشار گازهايي است که به واسطهء گرما تبخير شده و به بيرون متصاعد مي‌شوند . این گازها براي انسان ف محيط زيست و بخصوص لايه اُزُن بسيان زيان‌بار هستند. در آخر بايد گفت براي پيروزي مانيتورهاي LCD بر مانيتورهاي CRT نياز به زمان زيادي است، تا نواقصش برطرف شده و از نظر قيمت نيز بتواند با آن رقابت کند.
حال به بررسي قسمتهاي خارجي مانيتور ها مي پردازيم .
مانيتورها داراي يك كابل برق هستند، كه كاملاً شبيه به كابل برق Case مي‌باشد. كابل ارسال داده به مانيتور داراي 15 رشته سيم و يك محل اتصال به كارت گرافيك است كه 15 پين دارد. اين 15 پين در 3 رديف 5 تايي قرار دارند كه به كارت گرافيك وصل شده و داراي پيچ‌هايي در دو سمت است كه به كارت گرافيك پيچ مي‌شوند، تا از جدا شدن و قطع ناگهاني تصوير جلوگيري کنند.

روي قاب مانيتور تعدادي دكمه براي تنظيم نور، اندازه، حاشيه و غيره براي تنظيم تصوير مانيتور وجود دارد. همچنين مي‌توانيم برچسبهايي را روي قاب مانيتور مشاهده نماييم، اين برچسبها مربوط به امكانات و استانداردهاي مانيتورهاست، مثلاً برچسب با علامت TCO بيانگر وجود استاندارد تصويري TCO در مانيتور است .
درهنگام خريد يک مانيتور بايد به چند مورد توجه نمود. ابتدا به شفافيت نور و تصور، سپس به حداکثر مقدار تفكيك‌پذيري صفحة نمايش یا Resolution و پس از آن به ديگر امکانات آن.
امروزه اكثر مانيتورهاي موجود در بازار داراي حالت هاي هوشمندي براي كاستن از مقدار برق مصرفي هستند و به صورت اتوماتيك در چهار مرحله فعال مي‌گردند:
۱- استفاده از محافظ صفحه نمايش یا Screen Saver ، که در اين حالت از آسيب ديدن مانيتور بر اثر يكنواختي شعاع الكتروني جلوگيري مي‌گردد.
۲- حالت آماده باش یا Stand by ، که در اين حالت مانيتور ۵۰ درصد از مصرف برق مي‌كاهد و به سرعت به ورودي‌ها پاسخ مي‌دهد.
۳- حالت تعليق یا Suspend ،که در اين حالت لامپ تصوير مانيتور در حالت خاموش است و ۸۵ تا ۹۰ درصد از ميزان برق مصرفي لازم براي كاركردن مانيتور كاسته مي‌شود. در اين حالت پاسخ به ورودي‌ها مثل ماوس و کيبرد كمي كندتر است.
۴- مرحله خاموشي؛ در اين مرحله عمل خاموشي به وسيله كاربر به وسيله كليد روشن، خاموش مانيتور صورت نگرفته بلكه به صورت هوشمندانه اين كار توسط مانيتور انجام مي‌گيرد، برق مصرفي در اين حالت ۳ تا ۷ وات است.
يكي از چيزهايي كه شما بايد از مانيتور خود دور نگاه داريد بلندگوها و اجسام داراي ميدان مغناطيسي هستند. تأثير مغناطيسي بلندگوها باعث پخش رنگ در مانيتور و يا تجمع رنگ در يک گوشه مي‌گردد. علاوه بر بلندگوها حدالامكان سعي نماييد وسايلي چون تلفن، دستگاه ضبط صوت، اسكنر و چاپگر را نيز از مانتيور خود دور نگه داريد.

ديد كلى
تا زمانى كه ويندوز مايكروسافت عموميت نيافته بود، ماوس نيز محبوبيت چندانى نداشت و هر از چندگاهى در برنامه هاى مختلف مورد استفاده قرار مى گرفت. امروزه استفاده كامپيوتر بدون ماوس اگر غير ممكن نباشد، بسيار مشكل است.

تاريخچه
داگلاس انگبارت (Douglas C.Engelbart) ماوس را در سال ۱۹۶۳ در موسسه تحقيقاتى استانفورد اختراع كرد و در سال ۱۹۷۰ شركت زيراكس در مركز تحقيقات پايولوژى خود واقع در كاليفرنيا تحت رهبرى جك هالى موفق به ساخت ماوس جديدى بر اساس ماوس داگلاس شد، كه داراى كارآيى و عملكرد بهترى بود. در سال ۱۹۸۲ شركت «ماوس سيستم» اولين ماوس را براى كامپيوترهاى شخصى آى بى ام عرضه كرد. شركت ماكروسافت نيز ماوس دوكليدى خود را در دهه ۱۹۸۳ معرفى كرد.

اجزاى ماوس:

قاب ماوس
قاب كه محافظ قطعه هاى داخلى بوده ، شكل ظاهرى ماوس را مى سازد. معمولا از پلاستيك ساخته شده است و در حال حاضر قابهايى كه بر اساس مهندسى محيط كار يا كار پژوهشى ساخته شده اند. رواج بيشترى دارند. زيرا وقتى آنها را بدست مى گيريم، انگشتان احساس راحتى بيشترى مى كنند.

گوى ماوس
در زير ماوس يك گوى پلاستيكى كه داراى هسته فلزى است وجود دارد كه از زير ماوس اندكى بيرون زده است، در جهت حركت ماوس مى چرخد. هنكامى كه ماوس را حركت مى دهيد اين گوى به اين طرف و آن طرف حركت مى كند. حركت اين گوى نشان دهنده حركت اشاره گر ماوس روى صفحه نمايش رايانه است.

غلتك
همانطور كه گوى ماوس مى چرخد با دو غلتك كه نسبت به هم زاويه ۹۰ درجه دارند تماس پيدا مى كند. در نتيجه آنها را مى چرخاند. به عبارت ديگر در داخل ماوس ، دو غلتك عمود برهم ، رو به روى سطح گوى ماوس قرار دارند كه عبارتند از :
* يكى از غلتكها براى حركت چپ و راست ، يا در واقع حركت عرضى در صفحه نمايش است.
* ديگرى براى حركت بالا و پايين ، يا در واقع حركت عمودى روى صفحه نمايش است.

چرخ ها
در ماوسهاى مكانيكى دو جفت ميله هادى فلزى كه به كف ماوس وصل هستند، در كنار چرخهاى ماوس قرار دارند. چرخيدن چرخها باعث تماس با اين ميله ها مى شوند. يعنى هربار كه يكى از اين ميله هاى فلزى به يكى از نقطه اتصال چرخ برخورد مى كند، سيگنال الكتريكى ايجاد مى كند. تعداد اين سيگنالها مشخص مى كند ميله هاى هادى با چند تا از اين نقطه ها برخورد كرده اند. به اين ترتيب جهتى كه غلتكهاى ماوس مى چرخند، به همراه نسبت بين تعداد سيگنالهاى حاصل از محورهاى عمودى و افقى ، بيانگر سمت و سوى حركت ماوس است.

ديود و آشكارساز نورى
در ماوس مكانيكى و نورى به جاى ميله فلزى هادى از ديودهاى نورى و آشكارساز نورى استفاده مى شود. هنگامى كه غلتك ها مى چرخند، چرخها در حالت عبور دادن نور از ديودهاى نورى به آشكارسازهاى نورى هستند. يا در حالتى هستند كه نور نمى تواند به آشكارساز برسد. به اين ترتيب ، باز هم سيگنالهاى الكتريكى بوجود مى آيد، تا به رايانه انتقال يابد در نتيجه اين كار رايانه بتواند حركت ماوس را بفهمد. ماوسهاى «مكانيكى نورى» به دو جفت ديود و آشكارساز نياز دارند تا بتوانند جهت چرخش را مشخص كنند. اما ماوسهاى نورى داراى يك گيرنده نور و يك ديود نورى مى باشد.

كليدهاى ماوس
در زير هر كليد روى قاب ماوس كليد ديگرى نيز وجود دارد. كه وقتى روى كليدهاى قاب ماوس فشار وارد شود. فشار به كليد زيرى در داخل ماوس منتقل مى شود. به اين ترتيب فرمانهاى ماوس به رايانه منتقل مى شود.
بيشتر ماوسها دو كليد و بعضى سه يا چهار كليد دارند. در بيشتر ماوسهاى امروزى يك كليد چرخان وجود دارد كه به آنها نت اسكرول مى گويند كه با آن مى توان نمايش طومارى انجام داد.

ماوس نورى
ماوسهاى نورى نياز به زير ماوسى يا بالشتك آينه اى ويژه، با شبكه اى از خطهاى سياه و آبى دارند. خطهاى آبى نور قرمز را جذب مى كنند و خطهاى سياه نور مادون قرمز را جذب مى كنند. از طرف ديگر در اين گونه از ماوسها دو ديود وجود دارد كه يكى نور قرمز و ديگرى نور مادون قرمز را مى تاباند. هنگامى كه ماوس نورى روى زيرماوسى ويژه اى حركت مى كند زيرماوسى ويژه به تناوب نور را جذب و بازتاب مى دهد. يعنى ديود، نور را روى پد مى تاباند و در نتيجه گيرنده هاى نورى ماوس جهت حركت ماوس را از پرتوهاى نورى كه از خطهاى روى زيرماوسى منعكس شده است تشخيص مى دهند. پس از آن آنها را به علامتهايى تبديل مى كنند تا به رايانه ارسال شوند. از اين به بعد ، اين گونه ماوسها نيز مانند گونه هاى ديگر ماوس كار مى كنند. البته در ماوسهاى نورى جديد از گيرنده هاى نورى و دوربين هاى كوچك استفاده مى كنند. در نتيجه ماوسهاى نورى جديد نيازى به پد خاص ندارد (و حتى نياز به پد ندارد.)

ماوس بى سيم
اينگونه ماوسها داده هاى خود را از طريق امواج راديويى يا از طريق نور مادون قرمز به رايانه ارسال مى كنند. در نتيجه به سيم رابط نياز ندارند. ماوسهاى بى سيم مادون قرمز در حال حاضر متداول ترند اما گونه راديويى آنها در فاصله دورتر نيز كار مى كنند براى استفاده از اينگونه ماوسها لازم است به نكته هاى زير توجه شود :
.۱ ماوس بى سيم داراى فرستنده است كه داده را با آن ارسال مى كند.
.۲ براى تامين برق مصرفى اينگونه ماوسها نياز به باترى است.
.۳ براى دريافت داده از ماوس ، در رايانه نياز به گيرنده متصل به رايانه است.

نوع اتصال دهنده

سريال
ماوس با درگاه متوالى يا سريال با دريافت هر بسته داده از ماوس وقفه اى ايجاد مى شود تا خط آن به درگاه ، مورد استفاده بستگى دارد.

پى اس ۲
امروزه متداولترين ماوسها با درگاه اختصاصى كه در كنار درگاه صفحه كليد است ارايه مى گردد. اين درگاه مى تواند بدون استفاده از شيارهاى توسعه يا درگاههاى متوالى انواع خاصى از ماوس را بپذيرد.

هر چند ظاهر کیبورد کامپیوتر به نظر آشنا میآید و فکر میکنید که همه چیز را در مورد آن میدانید اما هنوز چند نکته میتواند برایتان ناگفته مانده باشد. کیبورد کامپیوتر که ظاهری مانند ماشین تحریر دارد، حاوی چند کلید اضافی است که فراگیری آنها اولین قدم در استفاده بهتر از کامپیوتر محسوب میشود. کلیدهایی ویژه به همراه کلیدهای فانکشن، در وقت شما هنگام بهره گیری از کیبورد صرفه جویی کرده و شما را به کامپیوترتان نزدیکتر میکند. در این مقاله کلیدهای کیبورد کامپیوتر را معرفی کرده و عملکرد آنها را برایتان شرح میدهم.

● کلیدهای فانکشن اکثر کیبوردهای کامپیوتر حاوی یک ردیف کلید فانکشن در قسمت بالای کیبورد هستند که معمولا از F۱ تا F۱۰ یا F۱۲ نامگذاری شده اند. هرچند که این کلیدها با برنامه های قدیمی داس، مصارف زیادی داشتند اما امروزه از رونق افتاده اند و چندان عمومیت ندارند. البته چند برنامه از جمله محصولات مایکروسافت هنوز از این کلیدها سود میجویند. از روزهای قدیم، کلید F۱ برای Help استفاده میشد و منوی help را ظاهر میکند. این کلیدها معمولا بصورت ترکیبی با کلیدهایی مانند CTRL و ALT و Shift هم مصرف داشتند. نگاهی به بخش help برنامه ای که مصرف میکنید، برای آن برنامه خاص، مصارف این کلیدها را قید کرده است.

● کلید Return یا Enter این کلید که قبلا با Enter یا Return علامت میخورد، امروزه اکثرا فقط بشکل یک پیکان بزرگ دیده میشود. این کلید برای دادن دستورات یا حرکت کرسر به اول خط بعدی مصرف میشود. معمولا در باکس هایی که در ویندوز باز میشود، یک دکمه پیش فرض دارد که بصورت خطوط سیاه دیده میشود. زدن این کلید، آن انتخاب را فعال میکند.

 ● کلید Escape این کلید در اکثر کیبوردها بنام ESC دیده میشود و اکثرا برای خروج از برنامه ها مصرف میشود. گاهی هم هیچ کاری انجام نمیدهد. البته گاهی هم با برگرداندن شما به صفحه قبلی در هنگام بروز یک مشکل میتواند بشما کمک کند.

● کلید CTRL این کلید به همراه سایر کلیدها مصرف میشود. اگر در حالیکه این کلید را نگه داشته اید، کلید دیگری را بزنید، کار تعریف شده برای این ترکیب انجام میشود. این عمل بستگی به برنامه ای دارد که در حال اجرای آن هستید. مثلا در اکثر برنامه های ویندوز ترکیب CTRL+S سند باز جاری را ذخیره میکند و CTRL+P آن سند را چاپ میکند. توجه کنید که علامت + در اینجا به معنای آنست که کلید CTRL را نگه دارید، آنگاه کلید P را بزنید.

● کلید ALT این کلید نیز مانند کلید کنترل به همراه سایر کلیدها مصرف میشود. در اکثر برنامه های ویندوز منوهای بالای صفحه که حروف آنها با یک خط در زیر آنها مشخص شده با نگهداشتن کلید ALT و زدن آن کلید زیر خط دار، منوی مربوطه را باز میکند. درست مثل اینکه ماوس را روی آن منوی انتخابی برده و کلیک کرده اید. مثلا برای باز کردن منوی File میتوانید با ماوس روی نوشته File کلیک کنید و یا میتوانید کلید ALT را نگهداشته و همزمان کلید F را بزنید.

 ● کلید Caps Lock اگر این کلید روشن باشد (روشن بودن آن با چراغی روی کیبورد مشخص است) کیبورد اقدام به تایپ حروف بزرگ لاتین میکند. اگر Caps Lock خاموش باشد، حروف کوچک تایپ میشود.

● کی پد عددی و Num Lock اکثر کیبوردهای کامپیوتر در منتهی الیه سمت راست خود، یک مجموعه کوچک از کلیدها را دارند که به کی پد عددی یا Numeric Keypad معروف است. این کی پد مجموعه ای از کلیدهای اعداد را بعلاوه چند کلید اضافی مانند پیکانهای حرکت کرسر، PgDn ، End و غیره دارد. عملکرد کی پد عدی با یک کلید بنام Num Lock تغییر میکند. وقتی کلید Num Lock روشن است (روشن بودن آن با چراغ کوچکی روی کیبورد مشخص میشود) این کی پد برای وارد کردن اعداد مصرف میشود. این کی پد مورد علاقه حسابداران است که میتوانند به سرعت اعداد را تایپ کنند. وقتی کلید Num Lock خاموش باشد، هر کلید در کی پد عملی را انجام میدهد که زیر عددها نوشته شده است. مثلا کلیدهای پیکان برای حرکت دادن کرسر در صفحه مصرف میشود. کلیدهایی که با PgUp و Pg Down مشخص شده اند میتوانند کرسر را یک صفحه به بالا و پایین ببرند. کلیدهای Home و End کرسر را به اول یا آخر یک خط یا سند میبرند. کی پد عددی معمولا دارای کلیدهای دیگری هم هست . بعضی از آنها علامتهای مفیدی هستند مانند نقطه، ممیز، علامتهای مثبت و منفی.

● کلید ویندوز این کلید در اکثر کیبوردها و مخصوصا نمونه هایی که جدید هستند وجود دارد. این کلید با عکسی از آرم ماکروسافت مانند کلید بین ctrl و Alt در این عکس، مشخص است که معمولا هم در سمت چپ (یا راست) بزرگترین کلید یعنی Space bar قرار دارد. زدن این کلید، دکمه Start را فعال میکند. استفاده از این کلید با سایر کلیدها در بهره گیری از امکان Short Cut ویندوز بسیار موثر است. مثلا اگر این کلید را همزمان با Dبزنید، سریعا تمام کادرهای باز، بسته شده و به دسکتاپ ویندوز میرسید. با زدن دوباره این دو کلید، کادرها مجددا باز میشوند.

● کلید Shift کلید Shift معمولا در ترکیب با یکی از کلیدهای الفبا برای تایپ حروف بزرگ مصرف میشود. اگر Shift را با یکی از کلیدهای عددی ردیف بالای کیبورد مصرف کنید، علامتی که بالای هر عدد است ظاهر میشود. از کلید Shift معمولا به عنوان یک میانبر برای انجام کاری خاص استفاده میشود. مثلا نگهداشتن کلید Shift و داخل کردن سی دی رام در درایو معرف آنست که عمل Auto-Run در سی دی انجام نگیرد و سی دی بصورت خودکار اجرا نمیشود.

 ● کلید Insert کلید درج یا Ins بصورت روشن و خاموش عمل میکند و مشخص میکند که آیا کاراکترهای جدیدی که تایپ میکنید روی متون قبلی نوشته شود و یا آنها را کنار زده و لابلای آنها درج گردد. وقتی کلید Insert را روشن میکنید، هر آنچه تایپ نمایید در محل کرسر درج میگردد و متنی که قبلا موجود بود به سمت راست میرود. وقتی کلید Insert خاموش است، متن جدیدی که تایپ میکنید روی متن قبلی در سمت راست کرسر بازنویسی میشود. اغلب برنامه ها کلید Insert را خاموش میکنند. متاسفانه هیچ چراغی برای نشان دادن حالت این کلید در کیبورد وجود ندارد.

● کلید Application اگر در کیبورد خود کلید ویندوز دارید به احتمال قوی کلید Application هم خواهید داشت. که با علامتی مانند نوشته هایی روی کاغذ و یک اشاره گر ماوس روی آن در سمت راست Space bar دیده میشود. این کلید مانند دکمه راست ماوس یا همان کلیک راست عمل میکند.

 ● کلید Back Space این کلید کاراکتر موجود در سمت چپ کرسر را پاک میکند. گاهی روی این کلید فقط یک پیکان به سمت چپ دیده میشود.

● کلید Tab کلید Tab برای حرکت از یک فیلد به فیلد دیگر مصرف میشود و معمولا زمانی که در حال پر کردن یک فرم هستید خیلی مفید است. اگر کلید Shift را همزمان با کلید Tab بکار ببرید، آنگاه Tab عقب گرد دارید و به فیلد قبلی میروید.

● کلید پاک کن Del یا Delete قبلا گفتیم که کلید Backspace کاراکتر سمت چپ کرسر را پاک میکند. کلید Del کاراکتر سمت راست کرسر را پاک میکند ولی کرسر را حرکت نمیدهد در عوض تمام متن راست کرسر را بسمت کرسر میکشد. در ضمن از کلید Delete برای پاک کردن فایل، شورت کات یا های لایت انتخاب شده نیز استفاده میگردد.

 ● کلید چاپ PrtScrn یا Print Screen در روزهایی که از سیستم عامل Dos استفاده میشد، کلید چاپ صفحه همانطوریکه از نامش انتظار میرفت عمل میکرد یعنی وقتی آنرا فشار میدادید، یک چاپ از آنچه روی صفحه میدیدید، در پرینتر ظاهر میشد. متاسفانه در ویندوز کلید Print Screen اقدام به ارسال تصویر صفحه مانیتور به حافظه کلیپ بورد ویندوز میکند و نه پرینتر لذا با فشار دادن این کلید، ظاهرا اتفاقی نمی افتد. برای اینکه بتوانید از این تصویر صفحه مونیتور استفاده کنید باید یک برنامه گرافیکی را باز کنید و آنگاه تصویر فوق را در آن Paste نمایید. برنامه Paint در ویندوز میتواند اینکار را بکند. حال میتوانید نسبت به چاپ تصویر از این برنامه گرافیکی اقدام کنید. در بعضی از کیبوردها لازم است کلید Shift را نگهدارید و بعد کلید Print Screen را بزنید.

● کلید Space bar بزرگترین کلید کیبورد همین Space bar است که برای وارد کردن یک جای خالی در متن مصرف میشود. در بعضی از برنامه ها از این کلید برای انتخاب موارد های لایت شده استفاده میشود.

● کلید Pause-Break این کلید قبلا در برنامه نویسی و دیباگ کردن برنامه ها مصرف داشت و امروزه در کاربرد روزانه مصرف چندانی ندارد.

● کلید Scroll Lock کلید Scroll Lock از نوع روشن و خاموش است که اثر کلیدهای حرکت دهنده کرسر یعنی پیکان ها را تعریف میکند. در اکثر برنامه های امروزی اثر این کلید خنثی شده است و زدن آن تاثیری در روند برنامه ندارد. در برنامه هایی که از این کلید پشتیبانی میکنند با روشن کردن کلید Scroll Lock ، زدن کلیدهای پیکان باعث میشود تا کل صفحه حرکت کند و کرسر در جای خود ثابت بماند. وقتی کلید Scroll Lock خاموش باشد، این کرسر است که حرکت میکند. کیبورد ابزاری برای وارد کردن متن به کامپیوتر است. یادگرفتن طرز کار با آن برای کسی که با کامپیوتر کار میکند ضروری است. حتی اگر در سطح حرفه ای با کامپیوتر کار میکنید شاید نکاتی را در رابطه با کیبورد مصرف نمیکردید. حال امیدوارم که با مصرف روزانه انواع کلیدهای کیبورد، با این وسیله احساس راحتی کنید.

كارت گرافيك چيست ؟

 كارت گرافیك در كامپیوتر شخصی دارای جایگاهی خاص است . كارت های گرافیک اطلاعات دیجیتال تولید شده توسط كامپیوتر را اخذ و آنها را بگونه ای تبدیل می نمایند كه برای انسان قابل مشاهده باشند. در اغلب كامپیوترها ، كارت های گرافیك اطلاعات دیجیتال را برای نمایش توسط نمایشگر ، به اطلاعات آنالوگ تبدیل می كنند. در كامپیوترهایLaptop اطلاعات، همچنان دیجیتال باقی خواهند ماند زیرا این  كامپیوترها اطلاعات را بصورت دیجیتال نمایش می دهند.

اگر از فاصله بسیار نزدیك به صفحه نمایشگر یك كامپیوتر شخصی نگاه كنید ، مشاهده خواهید كرد كه تمام چیزهائی كه بر روی نمایشگر نشان داده می شود از "نقاط" تشكیل شده اند . نقاط فوق " پیكسل " نامیده می شوند. هر پیكسل دارای یك رنگ است . در برخی نمایشگرها ( مثلا" صفحه نمایشگر استفاده شده در كامپیوترهای اولیه مكینتاش ) هر پكسل صرفا" دارای دو رنگ بود: سفید و سیاه . امروزه در برخی از صفحات نمایشگر ، هر پیكسل می تواند دارای 256 رنگ باشد. در اغلب صفحات نمایشگر ، پیكسل ها بصورت " تمام رنگ "(True Color) بوده و دارای 16/8 میلیون حالت متفاوت می باشند. با توجه به اینكه چشم انسان قادر به تشخیص  ده میلیون رنگ متفاوت است ، 16/8 میلیون رنگ بمراتب بیش از آن چیزی است كه چشم انسان قادر به تشخیص آنها بوده و به نظر همان ده میلیون رنگ كفایت می كند!

هدف یك كارت گرافیك ، ایجاد مجموعه ای از سیگنالها است كه نقاط فوق را بر روی صفحه نمایشگر ، نمایش دهند.

كارت گرافیك چیست ؟

یك كارت گرافیك پیشرفته، یك برد مدار چاپی بهمراه حافظه و یك پردازنده اختصاصی است . پردازنده با هدف انجام محاسبات مورد نیاز  گرافیكی ، طراحی شده است . اكثر پردازنده های فوق دارای دستورات اختصاصی بوده كه به كمك آنها می توان عملیات گرافیك را انجام داد. كارت گرافیك دارای اسامی متفاوتی نظیر : كارت ویدئو ، برد ویدئو ، برد نمایش ویدئوئی ، برد گرافیك ، آداپتور گرافیك و آداپتور ویدئو است .

مبانی كارت گرافیك

بمنظور شناخت اهمیت و جایگاه كارت های گرافیك ، یك كارت گرافیك با ساده ترین امكانات را در نظر می گیریم . كارت مورد نظر قادر به نمایش پیكسل های سیاه وسفید بوده و از یك صفحه نمایشگر با وضوح تصویر 480 * 640 پیكسل استفاده می نماید.  كارت گرافیك از سه بخش اساسی زیر تشكیل می شود :

-حافظه . اولین چیزی كه یك كارت گرافیك به آن نیاز دارد ، حافظه است . حافظه رنگ مربوط به هر پیكسل را در خود نگاهداری می نماید. در ساده ترین حالت ( هر پیكسل سیاه و سفید باشد ) به یك بیت برای ذخیره سازی رنگ هر پیكسل نیاز خواهد بود. با توجه به اینكه  هر بایت شامل هشت بیت است ، نیاز به هشتاد بایت(حاصل تقسیم 640 بر 8 ) برای ذخیره سازی رنگ مربوط به پیكسل های موجود در یك سطر بر روی صفحه نمایشگر  و 38400 بایت ( حاصلضرب 480 در 80 ) حافظه بمنظور نگهداری تمام پیكسل های قابل مشاهده بر روی صفحه ، خواهد بود .

-اینترفیس كامپیوتر . دومین چیزی كه یك كارت گرافیك به آن نیاز دارد ، روشی  بمنظور تغییر محتویات حافظه كارت گرافیك است . امكان فوق با اتصال كارت گرافیك به گذرگاه مربوطه بر روی برد اصلی تحقق پیدا خواهد كرد. كامپیوتر قادر به ارسال سیگنال از طریق گذرگاه مربوطه برای تغییر محتویات حافظه خواهد بود.

-اینترفیس ویدئو . سومین چیزی كه یك كارت گرافیك به آن نیاز دارد ، روشی بمنظور تولید سیگنال برای مانیتور است . كارت گرافیك می بایست سیگنال های رنگی را تولید تا باعث حركت اشعه  در CRT گردد. فرض كنید كه صفحه نمایشگر در هر ثانیه شصت فریم را بازخوانی / باز نویسی می نماید ، این بدان معنی است كه كارت گرافیك تمام حافظه مربوطه را بیت به بیت اسكن  و این عمل را شصت مرتبه در ثانیه انجام  دهد. سیگنال های مورد نظر برای هر پیكسل موجود بر هر خط ارسال و در ادامه یك پالس افقی sync ، نیز ارسال می گردد.عملیات فوق برای 480 خط تكرار  شده  و در نهایت یك پالس عمودی sync ارسال خواهد شد.

پردازنده های كمكی گرافیك

یك كارت گرافیك ساده نظیر آنچه در بخش قبل اشاره گردید ،Frame Buffer نامیده می شود. كارت،  یك فریم از اطلاعاتی را نگهداری می نماید كه برای نمایشگر ارسال شده است . ریزپردازنده كامپیوتر مسئول بهنگام سازی هر بایت در حافظه كارت گرافیك است .  در صورتیكه عملیات گرافیك  پیچیده ای را داشته باشیم ، ریزپردازنده كامپیوتر مدت زمان زیادی را صرف بهنگام سازی  حافظه كارت گرافیك كرده و برای سایر عملیات مربوطه زمانی باقی نخواهد ماند. مثلا" اگر یك تصویر سه بعدی دارای 10000 ضلع باشد ، ریزپردازنده می بایست هر ضلع را رسم و عملیات مربوطه در حافظه كارت گرافیك را نیز انجام دهد. عملیات فوق زمان بسیار زیادی را طلب می كند.

كارت های گرافیك جدید ، بطرز قابل توجه ای ، حجم عملیات مربوط به پردازنده اصلی كامپیوتر را كاهش می دهند. این نوع كارت ها دارای یك پردازنده اصلی پر قدرت بوده كه مختص عملیات گرافیكی طراحی شده است. با توجه به نوع كارت گرافیك ، پردازنده فوق می تواند یك " كمك پردازنده گرافیكی "  یا یك " شتاب دهنده گرافیكی " باشد. پردازنده كمكی و پردازنده اصلی بصورت همزمان فعالیت نموده و در مواردیكه از شتاب دهنده گرافیكی استفاده می گردد ، دستورات لازم از طریق پردازنده اصلی برای شتاب دهنده ارسال و شتاب دهنده مسئولیت انجام آنها را برعهده خواهد داشت .

 در سیستم های  " كمك پردازنده "  ، درایور كارت گرافیك عملیات مربوط به كارهای گرافیكی را مستقیما" برای پردازنده كمكی گرافیكی ارسال می كند. سیستم عامل هر چیز دیگر را برای پردازنده اصلی ارسال خواهد كرد.  در سیستم های " شتاب دهنده گرافیكی " ، درایور كارت گرافیك هر چیز را در ابتدا برای پردازنده اصلی كامپیوتر ارسال می كند. در ادامه پردازنده اصلی كامپیوتر ، شتاب دهنده گرافیك را به منظور انجام  عملیات خاصی هدایت می كند. مثلا" پردازنده ممكن است به شتاب دهنده اعلام نماید كه :" یك چند ضلعی رسم كن "  در ادامه شتاب دهنده  فعالیت تعریف شده فوق را انجام خواهد داد.

عناصر دیگر بر روی كارت گرافیك

یك كارت گرافیك دارای عناصر متفاوتی است :

-پردازنده گرافیك . پردازنده گرافیك بمنزله مغز یك كارت گرافیك است . پردازنده فوق می تواند یكی از سه حالت پیكربندی زیر را داشته باشد :

--Graphic Co-Processor . كارت هائی از این نوع قادر به انجام هر نوع عملیات گرافیكی بدون كمك گرفتن از پردازنده اصلی كامپیوتر می باشند.

--Graphics Accelerator. تراشه موجود بر روی این نوع كارت ها ، عملیات گرافیكی را بر اساس دستورات صادره شده توسط پردازنده اصلی كامپیوتر انجام خواهند داد.

--Frame Buffer . تراشه فوق ، حافظه موجود بر روی كارت را كنترل و اطلاعاتی را برای " مبدل دیجیتال به آنالوگ " (DAC) ارسال خواهد كرد . عملا" پردازشی توسط تراشه فوق انجام نخواهد شد.

-حافظه . نوع حافظه استفاده شده  بر روی كارت های گرافیك متغیر است . متداولترین نوع ، از پیكربندی dual-ported استفاده می نماید. در كارت های  فوق امكان نوشتن در یك بخش حافظه و امكان خواندن از بخش دیگر حافظه بصورت همزمان امكان پذیر خواهد بود. بدین ترتیب مدت زمان لازم برای بازخوانی / بازنویسی یك تصویر كاهش خواهد یافت .

-Graphic BIOS . كارت های گرافیك دارای یك تراشه كوچكBIOS می باشند. اطلاعات موجود در تراشه فوق به سایر عناصر كارت نحوه انجام عملیات (مرتبط به یكدیگر) را تبین خواهد كرد.BIOS همچنین مسئولیت تست كارت گرافیك ( حافظه مربوطه و عملیات ورودی و خروجی ) را برعهده خواهد داشت .

-Digital-to-Analog Converter ) DAC) . تبدیل كننده فوق راRAMDAC نیز می گویند. داده های تبدیل شده به دیجیتال مستقیما" از حافظه اخذ خواهند شد. سرعت تبدیل كننده فوق تاثیر مستقیمی را در ارتباط با مشاهده یك تصویر بر روی صفحه نمایشگر خواهد داشت .

-Display Connector . كارت های گرافیك از كانكتورهای استاندارد استفاده می نمایند.اغلب كارت ها از یك كانكتور پانزده پین استفاده می كنند. كانكتورهای فوق همزمان با عرضهVGA :Video Graphic Array  مطرح گردیدند.

-Computer(Bus) Connector . اغلب گذرگاه فوق از نوعAGP است ..پورت فوق امكان دستیابی مستقیم كارت گرافیك به حافظه را فراهم می آورد.ویژگی فوق  باعث می گردد كه سرعت پورت های فوق نسبت بهPCI چهار مرتبه سریعتر باشد. بدین ترتیب پردازنده اصلی سیستم قادر به انجام فعالیت های خود بوده و تراشه موجود بر روی كارت گرافیك امكان دستیابی مستقیم به حافظه را خواهد داشت .

استاندارد های كارت گرافیك

اولین كارت گرافیك در سال 1981 توسط شركتIBM عرضه گردید. كارت فوق بصورت تك رنگ  و با نامMonochrome Display Adapters)MDAs) ارائه گردید. صفحات نمایشگری كه از كارت فوق استفاده می كردند ، متنی بودند. رنگ نوشته سفید یا سبز و زمینه سیاه بود. در ادامه كارت های چهار رنگHercules Graphic Catd)HGC) ارائه گردیدند. سپس كارت های هشت رنگColor Graphic Adapter)CGA)  و كارت های شانزده رنگEnhanced Graphic Adapter)EGA) ارائه گردیدند.  تولیدكنندگانی دیگر، نظیر كمودور كامپیوترهائی را معرفی كردند كه دارای كارت های گرافیك از قبل تعبیه شده و ساخته شده در سیستم بودند. كارت های فوق قادر به نمایش تعداد زیادی رنگ بودند.

زمانیكه شركتIBM در سال 1987 كارتVideo Graphic Array)VGA) را معرفی كرد، استاندارد جدیدی در این راستا مطرح گردید. نمایشگرهایVGA قادر به ارائه 256 رنگ و وضوح تصویر 400 * 720 بودند. یك سال بعد استانداردSuper Video Graphic Array)SVGA) مطرح گردید.  استاندارد فوق قادر به ارائه 16/8 میلیون رنگ با وضوح تصویر 1024 * 1280 است .

كارت های گرافیك از استانداردهای متفاوتی پیروی می نمایند. تولیدكنندگان كارت گرافیك همواره سعی در افزایش تعداد رنگ و وضوح تصویر با توجه به راهكارهای اختصاصی خود دارند. كارت های گرافیك می بایست قادر به اتصال به سیستم باشند. كارت های گرافیك قدیمی اغلب از طریق  اسلات هایISA و یا PCI  به سیستم  متصل می شوند . اغلب كارت های گرافیك جدید از پورتAGP برای اتصال به كامپیوتر استفاده می نمایند.

کارت صدا یکی از عناصر سخت افزاری استفاده شده در کامپیوتر است که باعث پخش و ضبط صدا( صوت) می گردد. قبل از مطرح شدن کارت های صدا ، کامپیوترهای شخصی برای پخش صدا ، صرفا" قادر به استفاده از یک بلندگوی داخلی بودند که از برد اصلی توان خود را می گرفت . در اواخر سال 1980 استفاده از کارت صدا در کامپیوتر شروع و همزمان با آن تحولات گسترده ای در زمینه کامپیوترهای چند رسانه ای ایجاد گردید. در سال 1989 شرکت Creative labs کارت صدای خود را با نام Creative Labs soundBlaster Card عرضه نمود. در ادامه شرکت های متعدد دیگری تولیدات خود را در این زمینه عرضه نمودند. مبانی کارت صدا یک کارت صدا دارای بخش های متفاوت زیر است : یک پردازنده سیگنال های دیجیتال (DSP) که مسئول انجام اغلب عملیات( محاسبات ) مورد نظر است . یک مبدل دیجتیال به آنالوگ (DAC) یک مبدل آنالوگ به دیجیتال(ADC) برای صوت ورودی به کامپیوتر حافظه ROM و یا Flash برای ذخیره سازی داده یک اینترفیس دستگاههای موزیکال دیجیتالی (MIDI) برای اتصال دستگاه های موزیک خارجی کانکنورهای لازم برای اتصال به میکروفن و یا بلندگو یک پورت خاص " بازی" برای اتصال Joystick اغلب کارت های صدا که امروره استفاده می گردد از نوع PCI بوده و در یکی از اسلات های آزاد برد اصلی نصب می گردند. کارت های صدای قدیمی عمدتا" از نوع ISA بودند. اکثر کامپیوتر های جدید کارت صدا را بصورت یک تراشه و بر روی برد اصلی دارند. در این نوع کامپیوترهای اسلاتی برروی برد اصلی استفاده نشده وبدین ترتیب یک اسلات صرفه جوئی شده است ! SoundBlaster Pro بعنوان یک استاندارد در دنیای کارت های صدا مطرح است . شکل زیر یک نمونه از این نوع را نشان می دهد. اغلب تولید کنندگان کارت صدا از مجموعه تراشه های مشابه استفاده می نمایند.پس از طراحی تراشه های فوق توسط شرکت های مربوطه تولید کنندگان کارت صدا، امکانات و قابلیت های دلخواه خود را به آنها اضافه می نمایند. کارت صدا را می توان به یکی از دستگاههای زیر متصل نمود : هدفون بلندگو (Speaker) یک منبع ورودی آنالوگ نظیر : میکروفن رادیوضبط صوت و CD player یک منبع ورودی دیجیتال نظیر CD-Rom یک منبع آنالوگ خروجی نظیر ظبط صوت یک منبع دیجیتال خروجی نظیر CD-R عملیات کارت صدا یک کارت صدا قادر به انجام چهار عملیات خاص در رابطه با صدا است : پخش موزیک های از قبل ضبط شده ( از CD فایل های صوتی نظیر mp3 و یا Wav ) بازی ویا DVD ضبط صدا با حالات متفاوت ترکیب نمودن صداها پردازش صوت های موجود عملیات دریافت و ارسال صوت (صدا) برای کارت صدا از طریق بخش های DAC و ADC انجام می گیرد. پردازش های لازم و مورد نیاز بر روی صوت توسط DSP انجام می گیرد و بدین ترتیب عملیات اضافه ای برای پردازنده اصلی کامپیوتر بوجود نخواهد آمد. تولید صوت فرض کنید، قصد داشته باشیم که از طریق میکروفن صدای خود را به کامپیوتر انتقال دهیم . در این حالت کارت صدا یک فایل صوتی با فرمت wav را ایجاد و داده های ارسالی توسط میکروفن در آن ذخیره گردند.فرآیند فوق شامل مراحل زیر است : کارت صدا از طریق کانکنور میکروفن سیگنال های پیوسته و آنالوگی را دریافت می دارد. از طریق نرم افزار مربوطه نوع دستگاه ورودی برای ضبط صدا را مشخص می نمائیم . سیگنال آنالوگ ارسالی توسط میکروفن بلافاصله توسط تراشه مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC) تبدیل و یک فایل حاوی صفر و یک تولید می گردد. خروجی تولید شده توسط ADC در اختیار تراشه DSP برای انجام پردازش های لازم گذاشته می شود. DSP توسط مجموعه دستوراتی که در تراشه دیگر است برنامه ریزی برای انجام عملیات خاص می گردد. یکی از عملیاتی که DSP انجام می دهد فشرده سازی داده های دیجیتال به منظور ذخیره سازی است . خروجی DSP با توجه به نوع اتصالات کارت صدا در اختیار گذرگاه داده کامپیوتر قرار می گیرد. داده های دیجیتال توسط پردازنده اصلی کامپیوتر پردازش و در ادامه برای ذخیره سازی در اختیار کنترل کننده هارد دیسک گذاشته می شوند.. کنترل کننده هارد دیسک اطلاعات را بر روی هارد و بعنوان یک فایل ضبط شده صوتی ذخیره خواهد کرد. شنیدن صوت مراحل شنیدن ( گوش دادن ) به صوت بشرح زیر می باشد ( برعکس روش گفته شده در ارتباط باضبط صوت) داده های دیجیتال از هارد دیسک خوانده شده و در اختیار پردازنده اصلی قرار می گیرند. پردازنده اصلی داده ها را برای DSP موجود بر روی کارت صدا ارسال می دارد. DSP داده های دیجیتال را ازحالت فشرده خارج می نماید. داده های دیجیتال غیرفشرده شده توسط DSP بلافاصله توسط مبدل دیجیتال به آنالوگ(DAC) پردازش و یک سیگنال آنالوگ ایجاد می گردد. سیگنال های فوق از طریق هدفوق و یا بلندگو قابل شنیدن خواهند بود. كارت صدا یكی از عناصر سخت افزاری رایانه است كه باعث پخش و ضبط صدا می گردد. قبل از گسترش كارت های صدا، صدا در رایانه توسط بلند گوهای داخلی ایجاد می شد. این بلند گوها توان خود را از برد اصلی می گرفتند. استفاده از كارت صدا از اواخر سال ۱۹۸۰ شروع شد. در حال حاضر شركت های متعددی تولیدات خود را در این زمینه به بازار عرضه می كنند. كارت صوتی همانند كارت گرافیكی بر روی برد اصلی نصب می شود و در پشت آن چند فیش برای میكروفن و بلند گو قرار دارد. وظیفه كارت صدا آماده سازی سیگنال ها جهت پخش و دریافت سیگنال های ورودی از میكروفن و آماده كردن آنها برای ذخیره در رایانه است. كارت صدا، كارت صوتی نیز نامیده می شود و در بسیاری موارد می تواند اصواتی با كیفیت بسیار عالی تولید كند. صوت، یك سیگنال آنالوگ است كه به صورت موج پیوسته انتشار می یابد. رایانه همواره در حال پردازش سیگنال های آنالوگ است، زیرا این سیگنال ها دائماً در حال تغییرند. در واقع لازم است كه سیگنال های آنالوگ به بیت های رقمی (دیجیتال) تبدیل شوند. این عمل توسط وسیله ای به نام Analog to Digital Convertor ADC)) صورت می گیرد. سیگنال های دیجیتالی تولید شده مجدداً باید به سیگنال های آنالوگ تبدیل شوند تا بتوانند به وسیله بلند گو پخش شوند. این عمل توسط سخت افزار دیگری به نام DACصورت می گیرد. صداهای دیجیتال به فضای زیادی بر روی دیسك نیاز دارد. بنابراین به جای ذخیره صدا آن را ایجاد می كند. این عملیات شبیه سازی صوتی نام دارد و به روش های زیر صورت می گیرد: FM -1(مدولاسیون بسامد): این روش به صورت كاملاً مصنوعی صدا را ایجاد می كند و برای ساخت آن از دو موج سینوسی استفاده می كند. ۲- جدول موجی (صدای موجی): این روش كم هزینه و واقعی تر است. در این حالت از تمامی وسایل موسیقی نمونه گیری شده است و صدای دیجیتالی تولید شده در یك جدول موج ذخیره شده است. در صورتی كه یك برنامه به صدایی احتیاج داشته باشد این جدول موج چه در كارت صدا و چه در دیسك، صدای واقعی را به برنامه می دهد. فایل های صوتی با پسوند Wav در ویندوز صداهای واقعی هستند كه از جدول موج استفاده می كنند. بنابراین آهنگسازان حرفه ای ترجیح می دهند این گونه كارت های صدا را استفاده نمایند. این صداها در تراشه های رام كارت صوتی ذخیره می شوند و در نتیجه بسیاری از تولید كنندگان بزرگ بودن حافظه جدول صوتی را دلیل مرغوب بودن كارت صدا می دادند. ۳- ) MIDIرابط دیجیتالی ادوات موسیقی): این روش برخلاف روش قبلی صدای تولید شده را ضبط نمی كند، بلكه اطلاعات صدا مانند كوك، دوام، بلندی و سایر موارد را ضبط می كند. این اطلاعات در یك قالب استاندارد در فایل ذخیره می شود و یا به یك وسیله موسیقی جهت اجرا ارسال می شود. بنابراین یك فایل MIDI مجموعه ای از دستور العمل ها در مورد چگونگی اجرای نت هاست. نكته: فایل های MIDI جهت برقراری ویدئو كنفرانس ها و پخش فیلم در اینترنت به كار می روند. ۴- نمونه سازی فیزیكی:این روش نسبتاً جدید است و بسته به نوع ساز شبیه سازی شده است. با اینكه دارای صدای خوبی است اما بار زیادی بر پردازنده اصلی وارد می سازد. اجزای تشكیل دهنده كارت صدا - پردازنده سیگنال های دیجیتال كه عملیات مورد نظر را انجام می دهند. - مبدل آنالوگ به دیجیتال (ACD) برای صوت ورودی به رایانه - مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC) - حافظه ROM یا فلش جهت ذخیره سازی اطلاعات - اینترفیش دستگاه های موزیكال دیجیتالی (MIDI) جهت اتصال دستگاه های موزیك خارجی - كانكتورهای لازم جهت اتصال به میكروفن یا بلند گو - پورت مخصوص بازی برای اتصال Joystick كارت های صوتی قدیمی عمدتاً از نوع ISA بوده اند، اما كارت صداهای امروزی از نوع PCI هستند كه بر روی برد اصلی نصب می گردند. بیشتر مادربردها در حال حاضر كارت صدا را به صورت یك تراشه بر روی برد اصلی دارند. انواع اتصال كارت صدا به رایانه - بلند گو (Speaker) - یك منبع ورودی آنالوگ (میكروفن ضبط صوت و CD-Player) - یك منبع ورودی دیجیتال نظیر CD-ROM - یك منبع آنالوگ خروجی نظیر ضبط صوت - یك منبع دیجیتال خروجی شنیدن صوت مراحل شنیدن صوت بر خلاف روش تولید صدا می باشد كه در زیر شرح داده شده است: ۱- داده های دیجیتال از هارددیسك خوانده می شود و سپس در اختیار پردازنده اصلی قرار می گیرد. ۲- پردازنده اصلی داده ها را برای DSP موجود بر روی كارت صدا ارسال می كند. 3- DSP داده های دیجیتال را از حالت فشرده خارج می كند. ۴- داده های دیجیتال غیر فشرده شدن توسط DSP بلافاصله با مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC) پردازش و یك سیگنال آنالوگ ایجاد می كنند. این سیگنال های ایجاد شده از طریق هدفن یا بلند گو شنیده خواهد شد. عملیات كارت صدا كارت صدا چهار عملیات خاص در ارتباط با صدا انجام می دهد: - ضبط صدا با حالات متفاوت - پخش موزیك های از قبل ضبط شده مانند: MP3، Wav و یا DVD - تركیب نمودن صداها - پردازش صوت های موجود تولید كنندگان كارت صدا شركت های مختلفی كارت صدا را می سازند. مهم ترین این سازنده ها عبارتنداز شركت های: Creative-S3- Trident Yamaha- Ensoniq- Cirrus Logic- ِِِDiammond- ESS- Opti 931- Opti 933- 3DJ- 3DX-Genius- Asound در هنگام خرید كارت صدا به چه نكاتی باید توجه كرد؟ به دلیل این كه مادربردهای جدید دارای كارت صدا به صورت سرخود می باشند، بنابر این دیگر نیازی نیست كه كارت صدا را به صورت جداگانه خریداری نمود. جز در مواردی كه برای كارهای حرفه ای از كارت صدا استفاده می شود. دو نوع استاندارد اختصاصی برای كارت های صدا وجود دارد. (استاندارد Adlih و Sound Blaster) اغلب كارتهای صوتی با Sound Blaster سازگاری دارند. با توجه به این كه كارت صوتی نباید با این استاندارد به راه انداز خاصی نیاز داشته باشد. به غیر از استانداردهای ذكر شده، استانداردهای دیگری هم وجود دارند. اكثر برنامه های كاربردی صوتی برای محصولاتی نوشته می شوند كه عمومیت دارند. برای همین بیشتر سازندگان، كارت های صوتی خود را تحت این دو استاندارد می سازند. نكته: بیشتر بازی های تحت داس ازكارت های صوتی با استانداردهای ساوند بلاستر، ساوند بلاستر ۱۶ و ساوند بلاستر پرو استفاده می كنند. در حال حاضر بیشتر سی دی رام ها دارای فیش ورودی هدفون یا بلند گو هستند. بدین ترتیب می توان از صداهای آن ها استفاده كرد. اما در صورتی كه صدای بهتری می خواهید می توانید ازكارت صدا استفاده نمایید. انواع رابط ها جهت دریافت و ضبط از طریق كارت صدا لازم است رابط های زیر وجود داشته باشد: - رابط ورودی: این رابط برای ورود داده های صوتی استفاده می شود كه دارای انواع مختلفی می باشند. - رابط خروجی: این رابط جهت ارسال سیگنال ها از كارت به وسایل خارج از رایانه به كار می رود. یك سر كابل به كارت صوتی و سر دیگر آن به بلندگو و یا هدفون و سیم های استریو وصل می شود. _ رابط صوتی ویژه سی دی: این نوع رابط ها جهت ارتباط بین دیسك گردان، سی دی و كارت صوتی می باشد و اگر این ارتباط برقرار نشود دیسك های سی دی صوتی پخش نمی شود و در این حالت صدا تنها از طریق خروجی گوشی(هدفون) شنیده می شود. رابط میدی بازی: اكثر كارت های صوتی دارای این رابط می باشند. این رابط ۱۵ پایه دارد و D شكل است و می توان به وسیله آن از ارگ های الكترونیكی، موسیقی را دریافت و به صورت فایل بر روی سی دی ذخیره كرد. پردازنده كارت صوتی در كارت صداهای جدید تراشه مخصوصی به نام DSP اضافه شده است. كه مخفف Digital Signal Processor می باشد. این تراشه رایانه را از انجام پردازش سیگنال های صدا، پارازیت گیری، فشرده سازی داده ها و موارد دیگر معاف می دارد. كارت صوتی دوطرفه همزمان در این نوع كارت صدا داده ها می توانند در دو مسیر همزمان جریان داشته باشند. روی كارت صداهای دوطرفه عبارت Full doplisk نوشته می شود. بیشتر كارت صداهای جدید دارای این قابلیت می باشند. با این كارت ها برای مكالمه تلفنی بهتر از طریق رایانه استفاده می شود. حافظه كارت صدا در بیشتر كارت صداهای نوع آیزا حداقل ۲ مگابایت حافظه رم با نام حافظه نمونه سازی وجود دارد. این نوع حافظه جهت حفظ صداهای جدول موج و صداهایی كه خود كارت می سازد استفاده می شود. اما در نوع كارت های پی سی آی احتیاجی به حافظه نمونه سازی نیست. زیرا پهنای باند در این نوع كارت ها بزرگ می باشد و صداها بر روی حافظه اصلی رایانه قرار می گیرد. استریو فونیك یا مونو فونیك كارت های مونوفونیك صدا را از یك منبع پخش می كنند كه به آن مونو یا یك كاناله می گویند. در صورتی كه كارت های استریوفونیك به طور همزمان و از دو منبع مختلف پخش می شود. بعضی از برنامه های كاربردی صدای استریو را پشتیبانی نمی كنند. كارت های استریو گران قیمت تر از مونو می باشد. بیشتر كارت های صوتی دارای یك ورودی استریو یا دو ورودی مونو هستند. نكته: در بیشتر كارت های صوتی حداقل ۱۶ بیت لازم است، اما برخی دیگر از ۲۴بیت و بیشتر استفاده می كنند. صدای سه بعدی برای استفاده از صدای سه بعدی لازم است از كارت صدا و یا بلندگوی مخصوص و نیز برنامه ای كه جلوه های صوتی صدای سه بعدی را مورد پشتیبانی قرار دهد، استفاده نمود. عیب یابی كارت صدا - اگر پس از نصب یك كارت صدای جدید در بعضی برنامه ها دچار مشكل صدا شوید، باید تنظیم های برنامه ها را از نو تعیین كنید. لازم است بعضی برنامه ها را دوباره نصب نمود تا با كارت جدید كار كند. - اگر در بعضی برنامه ها صدا وجود دارد ولی هماهنگ با اعمال روی صفحه نیست لازم است برنامه های دیگر را ببندید تا برنامه در حال اجرا بتواند بر همه منابع دسترسی پیدا كند. - گاهی اوقات صدای خش خش و یا وزوز از بلندگو پخش می شود دلیل آن مزاحمت كارت های جانبی دیگر می باشد. در این صورت لازم است جای شكاف كارت صوتی را عوض كرد. اگر باز هم اشكال رفع نشد باید كابل های برق نزدیك به كارت صوتی را از آن دور كرد. - اگر صدایی از بلندگوهای رایانه به گوش نمی رسد اعمال زیر را انجام دهید: * محل اتصال بلندگو به منبع تغذیه چك كنید. * پیچ تنظیم بلندی صدا را تنظیم نمایید. * سیم اتصال بلندگو به كارت را چك كنید. * صدا را در برنامه های نصاب بررسی نمایید. * برنامه راه انداز كارت صوتی را دوباره نصب كنید.

 CD-ROM چیست ؟
دیسکهای فشرده صفحاتی از جنس پلاستیک به شعاع ۱۲ سانتی متر هستند که لایه ای آلومینیومی روی آنها نشسته است ، لایه ای از جنس پلی کربنات آن را می پوشاند و قشر محافظ لاکی روی دیسک آن را از گردو خاک و خش محفاظت می کند. حفره ای دایره ای به قطر ۱۵ میلی متر در وسط دیسک قرار داد. سی دیها مانند صفحه های گرامافون ، فقط یک شیار (TRACK) مارپیچی داده ای دارند. این شیار از مرکز دیسک به سمت بیرون خوانده می شود.

CD-ROM ها هر روز و هر روز سریعتر می شوند اما سریعترین آنها ممکن است از دستگاههای قبلی کندتر و یک دستگاه اسما ” کند هم ممکن است از دستگاههای به ظاهر سریع سریعتر عمل کند. چگونه ؟ چه کسی بررسی کرده است که یک دستگاه سی دی رام (CD-ROM) دقیقا” به همان سرعتی عمل می کند که روی بسته بندی آن نوشته شده است ؟ آیا واقعا” لازم است دستگاه سی دی رام خود را با یک نوع جدیدتر عوض کنید؟ شما به عنوان یک خریدار حق دارید در قبالی پولی که می دهید دستگاه بهتری به دست بیاورید.
CD-ROM مخفف انگلیسی کلمات دیسک فشرده – حافظه فقط خواندنی است دستگاه سی دی رام دیسکهایی را می خواند که فقط از روی آنها می توان خواند و روی آنها نمی توان نوشت. یک سی دی رام تقریبا به اندازه ۷۰۰ دیسکت فلاپی اطلاعات را در خود جای می دهد در نتیجه وسیله بسیار مناسبی برای نرم افزارهای بازی، دائره المعارفها ، کتاب راهنمای تلفن و برنامه های چند رسانه ای است.اکنون در حالی که چند سالی بیشتر از آن زمان نمی گذرد، سرعت بازیابی داده ها توسط سی دی رام به ۳۶۰۰ کیلو بایت در ثانیه رسیده است – یعنی ۲۴ برابر سریعتر که آن را به صورت ۲۴x نمایش می دهند. سرعت انتقال داده ها توسط سی دی رام را با ۲۴x,..,۴x,۲x نشان می دهند یعنی ۲،۴،…و۲۴ برابر سرعت اولین دستگاههای سی دی رام.

● سی دی رام ها چگونه کار می کنند؟
درون دستگاه سی دی رام یک موتور وجود دارد که صفحه سی دی رام را می چرخاند. یک هد هم درون این دستگاه روی سطح سی دی رام حرکت می کند تا از بخشهای مختلف صفحه سی دی رام اطلاعات را بخواند . حرکت این هد روی صفحه سی دی رام مشابه حرکت سوزن گرامافونهای قدیمی روی صفحه گرامافون است با این تفاوت که هد در سی دی رام با صفحه به هیچ وجه برخورد نمی کند. گردش صفحه سی دی رام در دستگاه به دو نوع متفاوت صورت می گیرد. در یک روش سرعت خواندن داده ها خیلی بالا نیست و در حد مشخصی ثابت می ماند. در روش دیگر می توان با سرعت فوق العاده بالایی داده ها را از دیسک خواند اما نه همیشه و نه برای همه داده ها.

روش فنی ساخت دستگاههای سی دی رام تا همین اواخر روشی معروف به سرعت ثابتی خطی یا CLV (Constant Linear Velocity) بود. در روش CLV سرعت داده ها همیشه ثابت است چه سی دی رام از شیار درونی بخواند چه از شیار بیرونی زیرا سرعت چرخش صفحه تغییر می کند. وقتی دستگاه سی دی رام از مرکز صفحه دور می شود وبه شیارهای بیرونی نزدیک می شود، سرعت چرخش صفحه کند می گردد. بدین ترتیب با تند و کند کردن گردش صفحه سی دی رام اطلاعات در هر جای دیسک که باشد با سرعت ثابتی بازیابی می شود. سازنده سی دی رام هم به سادگی می تواند سرعت دستگاه را مشخص کرده و روی دسته بندی اعلام نماید.

اشکال این روش در این است که تغییرات مداوم در گردش صفحه باعث تاخیر در خواندن می شود زیرا هد دستگاه برای خواند اطلاعات باید صبر کند تا گردش صفحه تغییر کردهو تند یا کند شود. این تاخیر مانعی در راه ساخت دستگاههای خیلی سریع است و اجازه نمی دهد سرعت بازیابی داده ها از مقدار معینی فراتر برود. نیاز به سرعت بیشتر در بازیابی داده ها باعث شد تا روش فنی دیـگری ابداع شود که به روش CAV (Constant Angular Velocity)یا سرعت زاویه ای ثابت معروف است در روش CAV درست برعکس CLV عمل می شود . یعنی سرعت گردش صفحه ثابت است و سرعت خواندن داده هاست که تغییر می کند.

در این روش هر چه هد از مرکز صفحه به سمت بیرون می رود ، سرعت بازیابی داده ها بیشتر می شود در نتیجه سرعت کار دستگاه کاملا بستگی دارد به این که داده ها چگونه و در کجای صفحه سی دی رام پراکنده شده باشند.

▪ نکته : وقتی روی جعبه سی دی رام ذکر می شود که سخت افزار لازم یک پردازنده پنتیوم ۱۰۰ مگاهرتز است یعنی این حداقل سخت افزار لازم برای بهترین کارایی دستگاه سی دی رام است. نکته اساسی این است که قبل از خرید یک دستگاه سی دی رام دقت کنید که آیا سخت افزار لازم آن را دارید یا خیـــر.

اولین مزیت داشتن سی دی رام نصب سریع نرم افزارها و برنامه های بزرگی همچون Microsoft Office است .چون بازیابی داده ها از یک سی دی رام سریعتر انجام می شود. نصب یک نرم افزار بزرگ هم خیلی سریعتر انجام می شود . پس از نصب ، هر چند که بعضی از اطلاعات ممکن است روی دیسک سخت بنشیند اما همچنان حجم زیادی از اطلاعات می ماند که باید از روی سی دی رام خوانده شود. طبیعتا” هر چه دستگاه سی دی رام سریعتر باشد، اجرای برنامه سریعتر انجام خواهد شد. و همچنین در مورد بازیهای کامپیوتری داشتن یک دستگاه سی دی رام سریع از پرشها و مکثای ملال آور در حین بازی جلوگیری می کند.

سی دی های ضبط شدنی: جابجایی از دیسکت به سی دی رام در چند سال گذشته افزایش یافته است. امروزه بسیاری از سازندگان ، نرم افزارهای خود را بر روی سی دی رام عرضه می کنند زیرا این رسانه داده های بسیار زیادی را در خود جای می دهد حدود ۶۰۰ مگابایت ، با گنجایش ۴۴/۱ مگابایتی است. و سی دی رامها گنجایش بسیار زیادی دارند برای ذخیره و بازیابی داده به صورت یک انتخاب طبیعی درآمده اند. و آنها فقط خواندنی هستند و کاربران نمی توانند آنها را به صورت وسایل ذخیره گر به کار ببرند.

و با معرفی فناوری سی دی قابل ضبط (CD-Recordable) یا سی دی آر (CD-R) و امکان دادن به کاربران برای نوشتن داده ها برروی سی دی ها تغییر کرد. فناوری یکبار نویسی چندبار خواندنی بدین معنی است که نمی توانید مانند دیسکتها فایلهای خود را پاک کنید و مجددا” بنویسید. افزودن براین نسخه های اولیه دیسکرانهای سی دی – آر گران قیمت هستند و نصب و عملیات آنها دشوار است .

دیکسرانهای CD-RW , CD-R با آن که برای تهیه نسخه پشیبان (Backup) ، آرشیو سازی ، و انتقال داده ها بسیار مناسب هستند به سرعت دیسک سخت نمی توانند داده ها را ضبط کنند و به سرعت دیسکرانهای سی دی رام جدید نیز نمی توانند داده ها را بخوانند.

● آشنایی با ساختمان CD-ROM:
CD-ROM علامت اختصاری Compact Disk-Read Only Memory است. این عبارت را می توان به صورت دیسک فشرده – حافظه فقط خواندنی ترجمه کرد. و فشرده است چون گنجایش آن حدود ۶۵۰ مگابایت اطلاعات روی دیسکی ۷۲/۴ اینچی است. آن را حافظه ای فقط خواندنی می نامند چون اطلاعات روی آن ضبط شده است. و دیگر نمی توان اطلاعات آن را مانند دیسکهای فلاپی پاک کرد و مجددا” اطلاعات جدید روی آن نوشت.

● فایدهای CD-ROM چیست ؟
با انکه دیسکهای سخت امروزی گنجایش بیشتری از سی دی ها دارند و مهمترین علت متداول شدن سی دی ها ظرفیت ذخیره داده های بسیار زیاد آنها ست و دائره المعارفها را می توان در یک سی دی جای داد. و دیسکرانهای CD-ROM همچنین می توانند سی دی های صوتی را اجرا کنند. و البته برای این که کامپیوتر بتواند صوت ضبط شده در سی دی ها را اجرا کند باید حاوی کارت صوتی و نرم افزار لازم باشند.

رايتر ها:

مزیت ها

ــ CD بسیار ارزان است.

ــ با سرعت 40x می توانید یک CD را در زمانی زیر 3 دقیقه رایت کنید.

ــ قابل حمل و نقل

ــ معمولاً با همه کامپیوترها و دستگاههای صوتی امروز سازگاری دارند.

ــ عمر طولانی (از نظر تئوری تا 100 سال)

ــ CD ها از حافظه های مغناطیسی مانند هارد دیسک عمر بیشتری دارند.

مشکلات

ــ ممکن است در هنگام رایت کردن مجبور به توقف کار خود با کامپیوتر شوید.

ــ دیسک هایی با قابلیت رایت دوباره کندتر از CD های معمولی کار می کنند.

ــ مقایسه ظرفیت CD با DVD آنرا ناامید کننده تر می کند.

سرعت درایو: رایت/ ری رایت/ خواندن

منظور از 24*10*40 چیست؟

این سه عدد به سرعتهای رایت و ری رایت و خواندن CD اشاره می کنند. مثلاً اگر یک CD رایتر با مشخصات 24*10*40 داشته باشید به این معنی است که این رایتر CD معمولی را با سرعت 24x رایت می کند و یک CD با قابلیت رایت مجدد را با سرعت 10x رایت می کند و CD ها را با سرعت 40x  رایت می کند. مثلاً زمانی که یک CD صوتی را گوش می دهد درایو CD آن را با سرعت 1x می خواند ولی اگر کامپیوتر این CD را یک جا بخواند 2 دقیقه زمان طول می کشد.

این سرعتها معمولاً به صورت میانگین محاسبه می شوند بنابراین اگر قابلیتها کمی از آنچه مشخصات اسمی نشان می دهد پایین تر باشد نگران نشوید

سخت افزار هارد دیسک بر روی هر کامپیوتر حداقل یک هارد دیسک وجود دارد.برخی از سیستم ها ممکن است دارای بیش از یک هارد دیسک باشند. هارد دیسک یک محیط ذخیره سازی دائم برای اطلاعات را فراهم می نماید . اطلاعات دیجتال در کامییوتر می بایست بگونه ای تبدیل گردند که بتوان آنها را بصورت دائم بر روی هارد دیسک مغناطیسی ذخیره کرد.
مبانی هارد دیسک 
هارد دیسک در سال 1950 اختراع گردید. هارد دیسک های اولیه شامل دیسک های بزرگ با قطر 20 اینچ ( 50/8 سانتیمتر) بوده و توان ذخیره سازی چندین مگابایت بیشتر را نداشتند. به این نوع دیسک ها در ابتدا " دیسک ثابت " می گفتند. در ادامه بمنظور تمایز آنها با فلاپی دیسک ها از واژه " هارد دیسک " استفاده گردید. هارد دیسک ها دارای یک Platter ( صفحه ) بمنظور نگهداری محیط مغناطیسی می باشند. عملکرد یک هارد دیسک مشابه یک نوار کاست بوده و از یک روش یکسان برای ضبط مغناطیسی استفاده می نمایند. هارد دیسک ونوار کاست از امکانات ذخیره سازی مغناطیسی یکسانی نیز استفاده می نمایند.در چنین مواردی می توان بسادگی اطلاعاتی را حذف و یا مجددا" بازنویسی کرد. اطلاعات ذخیره شده بر روی هر یک از رسانه های فوق ، سالیان سال باقی خواهند ماند. علیرغم وجود شباهت های موجود ، رسانه های فوق در مواردی نیز با یکدیگر متفاوت می باشند:
- لایه مغناطیسی بر روی یک نوار کاست بر روی یک سطح پلاستیکی نازک توزیع می گردد. در هارد دیسک لایه مغناطیسی بر روی یک دیسک شیشه ای ویا یک آلومینیوم اشباح شده قرار خواهد گرفت . در ادامه سطح آنها بخوبی صیقل داده می شود.
- در نوار کاست برای استفاده از هر یک از آیتم های ذخیره شده می بایست بصورت ترتیبی ( سرعت معمولی و یا سرعت بالا) در محل مورد نظر مستقر تا امکان بازیابی ( شنیدن ) آیتم دلخواه فراهم گردد. در رابطه با هارد دیسک ها می توان بسرعت در هر نقظه دلخواه مستفر و اقدام به بازیابی ( خواندن و یا نوشتن ) اطلاعات مورد نظر کرد.
در یک نوار کاست ، هد مربوط به خواندن / نوشتن می بایست سطح نوار را مستقیما" لمس نماید. در هارد دیسک هد خواندن و نوشتن در روی دیسک به پرواز در می آید! ( هرگز آن را لمس نخواهد کرد )
- نوار کاست موجود در ضبط صوت در هر ثانیه 2 اینچ ( 5/08 سانتیمتر ) جابجا می گردد. گرداننده هارد دیسک می تواند هد مربوط به هارد دیسک را در هر ثانیه 3000 اینچ به چرخش در آورد .
یک هارد دیسک پیشرفته قادر به ذخیره سازی حجم بسیار بالائی از اطلاعات در فضائی اندک و بازیابی اطلاعات با سرعت بسیار بالا است . اطلاعات ذخیره شده برروی هارد دیسک در قالب مجموعه ای از فایل ها ذخیره می گردند. فایل نامی دیگر برای مجموعه ای از بایت ها است که بنوعی در آنها اطلاعاتی مرتبط به هم ذخیره شده است . زمانیکه برنامه ای اجراء و در خواست فایلی را داشته باشد، هارد دیسک اطلاعات را بازیابی و آنها برای استفاده پردازنده ارسال خواهد کرد.
برای اندازه گیری کارآئی یک هارد دیسک از دو روش عمده استفاده می گردد:
- میزان داده (Data rate) . تعداد بایت هائی ارسالی در هر ثانیه برای پردازنده است . اندازه فوق بین 5 تا 40 مگابایت در هر ثانیه است .
- زمان جتسجو (Seek Time) . مدت زمان بین درخواست یک فایل توسط پردازنده تا ارسال اولین بایت فایل مورد نظربرای پردازنده را می گویند.
کالبد شکافی هارد دیسک
بهترین روش شناخت نحوه عملکرد هارد دیسک کالبد شکافی آن است .شکل زیر یک هارد دیسک را نشان می دهد.

یک پوسته ( قاب ) آلومینیومی که کنترل کننده هارد دیسک در درون آن ( یک سمت دیگر ) قرار دارد. کنترل کننده فوق مکانیزمهای خواندن ، نوشتن و موتوری که باعث چرخش صفحات هارد دیسک می شود را کنترل می نماید.

در نزدیکی برد کنترل کننده کانکتورهای مربوط به موتوری که باعث چرخش صفحات هارد می شود قرار دارد.

در صورتیکه روکش مربوطه را از روی درایو برداریم با وضعیتی مشابه شکل زیر برخورد خواهیم کرد.

در تصویر فوق موارد زیر مشاهده می گردد:
- Platters ( صفحات ) این صفحات می توانند با سرعت 3600 تا 7200 دور در دقیقه چرخش نمایند.
- بازوئی که هد خواندن و نوشتن را نگاه داشته است . این بازو با سرعتی معادل 50 بار در ثانیه قادر به حرکت در طول هر یک از صفحات است ( حرکت شعاعی )
بمنظور افزایش ظرفیت هارد دیسک می توان تعدادی از صفحات را استفاده کرد . شکل زیر هارد دیسکی با سه صفحه و شش هد خواندن / نوشتن را نشان می دهد.

مکانیزمی که باعث حرکت بازوها بر روی هارد دیسک می گردد ، سرعت و دقت را تضمین می نماید.در این راستا از یک موتور خطی با سرعت بالا استفاده می گردد.

ذخیره سازی داده ها
اطلاعات بر روی سطح هر یک از صفحات هارد دیسک در مجموعه هائی با نام سکتور و شیار ذخیره می گردد. شیارها دوایرمتحدالمرکزی می باشند ( نواحی زرد) که بر روی هر یک از آنها تعداد محدودی سکتور(نواحی آبی ) با ظرفیت بین 256 ، 512 بایت ایجاد می گردد. سکتورهای فوق در ادامه و همزمان با آغاز فعالیت سیستم عامل در واحد های دیگر با نام " کلاستر " سازماندهی می گردند. زمانیکه یک درایو تحت عملیاتی با نام Low level format قرار می گیرد، شیارها و سکتورها ایجاد می گردند. درادامه و زمانیکه درایو High level format گردید، با توجه به نوع سیستم عامل و سیاست های راهبردی مربوطه ساختارهائی نظیر : جدول اختصاص فایل ها، جدول آدرس دهی فایل ها و... ایجاد، تا بستر مناسب برای استقرار فایل های اطلاعاتی فراهم گردد.

هر آنچه که می خواهید درباره هارد دیسک بدانید


برخی می گویند که دور و زمانه هارد درایو ها به سر آمده و سرانجام به دست SSD به قتل خواهند رسید. اما من فکر می کنم که هنوز داستان تکنولوژیی که بابت یک ترابایت فضای ذخیره فقط 100 هزار تومان از شما می گیرد، هنوز به پایان نرسیده است.
هنوز سالهای زیادی باقی مانده است که SSDها بتوانند از نظر امنیت و اعتماد و همچنین قیمت، جایگزین هارد دیسک های قدیمی شوند. کمی منصف باشید، هارد دیسک ها بر روی میز و یا کامپیوتر همه شما جا خوش کرده اند و از حجم عظیمی از خرت و پرت های شما را (از قبیل فیلم های HD، عکس های حجیم، موسیقی ها و هر چیزی که فکرش را کنید) محافظت می کنند. کاری که ممکن است در خور شان و شخصیت SSD گرانقیمت و ظریفتان نباشد.

آنچه که در زیر پنهان است
هارد درایو را به این دلیل HDD می گویند که خلاصه شده عبارت Hard Disk Drive یا گرداننده دیسک سخت است. درون یک هارد درایو شما چیزی به نام «پلاتر» دارید که یک سطح مغناطیسی برای ضبط اطلاعات است و با سرعت بسیار زیادی به دور خود می چرخد. یک ابزار هم به نام هد در سراسر صفحه مغناطیسی حرکت می کند و کار خواندن و نوشتن اطلاعات را انجام می دهد. کار هارد از این نظر مشابه گرامافون است. اما تفاوت اصلی در این است که نوک هد هرگز با صفحه مغناطیسی تماس ندارد.
هارد درایوها به طور معمول در اندازه های 1.8 اینچی، 2.5 و 3.5 اینچی تولید می شوند، اماممکن است در اندازه های بزرگتر و کوچکتر از این هم دیده شوند. 3.5 اینچی ها در کامپیوتر های رومیزی به کار می روند و 2.5 اینچی ها مخصوص لپ تاپ هستند. 1.8 اینچی ها هم در iPod کلاسیک، مک بوک ایر و برخی ابزارهای پرتابل کوچک کاربرد دارند. این اعداد نشان دهنده قطر پلاتر به کار رفته در آن هارد درایو هستند.
یک درایو هرچه تعداد پلاتر بیشتری داشته باشد، توانایی نگهداری حجم بیشتری از اطلاعات را خواهد داشت. اما در این میان هنوز برخی محدودیت ها در خصوص تعداد و حجم اطلاعات پلاتر ها وجود دارد. هارد درایوهای پرظرفیتی که در کامپیوتر های رومیزی مورد استفاده قرار می گیرند می توانند تا 4 پلاتر داشته باشند. بسیاری از مدل های 3.5 اینچی و برخی از 2.5 اینچی های ویژه 3 پلاتر دارند. اما اغلب 2.5 اینچی های لپ تاپ و تمام 1.8 اینچی های پرتابل به دو پلاتر محدود می شوند.
ممکن است فکر کنید در هارد 1 ترابایتی و یا غول های 1.5 و 2 ترابایتی که توسط هیتاچی و سی گیت تولید شده اند، با توده ای از پلاتر ها مواجه ایم. تکنیک استفاده شده در این هاردها به PMR یا ضبط مغناطیسی ستونی مشهور است که به ما این امکان را می دهد که بر روی پلاتر تا 10 برابر اطلاعات بیشتری ضبط و نگهداری کنیم. روش کار بدین صورت است که اطلاعات بصورت عمودی (ستونی) بر روی پلاترها ضبط می شوند، در حالی که در گذشته به صورت افقی (سطری) این کار انجام می شده است. اما اطلاعاتی که به این صورت نگهداری می شوند، در برابر پاک شدن و آسیب دیدن بسیار حساس و شکننده هستند. برای درک بهتر به این ویدئو نگاهی بیاندازید.

این همه اعداد و حروف چه معنی دارند؟
اگربه برچسب هارد دیسک ها دقت کرده باشید ممکن است به کلماتی از قبیل IDE، SATA و PATA برخورده باشید و یا خصوصیاتی مانند 5400RPM یا 7200RPM را مشاهده کرده باشید. همچنین اندازه های مختلفی چون 3.5 اینچ، 2.5 اینچ و 1.8 اینچ برای آنها ذکر می شود. حسابی گیج کننده است؟ همه این اطلاعات چه معنی می توانند داشته باشند؟
RPM در هارد دیسک ها دقیقا مترادف با معنی آن در اتومبیل است: تعداد دور در دقیقه. این عدد در هارد دیسک ها بسیار مهم است، زیرا سرعت چرخش بالاتر به معنی سرعت خواندن و نوشتن بیشتر است. 7200RPM سرعت استاندارد هارد دیسک کامپیوترهای رومیزی است، اما مدل های ویژه ای با سرعت های 10,000RPM و 15,000RPM هم برای کاربردهای حرفه ای تولید می شوند. هارد لپ تاپ ها به علت اندازه کوچک شان،عموما 5400RPM سرعت دارند. اما می توانید مدل های 7200RPM را هم بیابید، ولی باید مقداری از شارژ لپ تاپ تان را فدای سرعت بیشتر هارد تان کنید.
RPM را شاید بتوان مهمترین عامل کارایی هارد دیسک دانست. وقتی هارد با سرعت بیشتری بچرخد، اطلاعات بیشتری در واحد زمان قابل خواندن و نوشتن هستند، این امر همچنین امکان دسترسی سریعتر به اطلاعات را فراهم می کند. در سرعت های بالا، هد برای رسیدن به اطلاعات درست دچار وقفه نمی گردد و سریعا خود را به محل مناسب می رساند. زمان جستجوی هارد هم عبارت است از مدت زمان مورد نیاز که هارد هد را به محل مناسب برای خواندن و نوشتن اطلاعات برساند. هارد های با کیفیت و گرانقیمت زمان جستجویی در حد 2 میلی ثانیه دارند و برای هارد های معمولی موجود در بازار این زمان به 9 میلی ثانیه می رسد. بافر هارد هم نشان دهنده میزان اطلاعاتی است که قبل از استفاده cache می شوند و هر چه میزان آن بیشتر باشد هارد با سرعت بالاتری به درخواست های سیستم پاسخ می دهد. هارد های معمول موجود در بازار با بافرهای 8، 16 و 32 مگابایت ارائه می گردند، اما برخی هارد های ویژه را با بافرهای بسیار بالا هم (حتی تا یک گیگابایت) می توان یافت.



آنها چگونه وصل می شوند؟
ابزارهای بسیاری برای اتصال هارد دیسک به مادربورد وجود دارند. اما تا چند سال پیش در بازار هارد دیسک ها ATA -اتصال با تکنولوزی پیشرفته- استاندارد حکمران بود. این اتصال عبارت از یک سوکت 16 پین بود که کنترل هارد دیسک را در اختیار مادر بورد قرار می داد. البته قبل از اینکه SATA پا به عرصه بگذارد، رابط ATA صاحب برادر دوقلویی به نام Parallel ATA هم شد.
پس از آن، ATA به دفعات دچار بازبینی ها و ارتقا های متعددی شد که به آن اجازه می داد با هارد های حجیم تر و سریعتر هم به راحتی کار کند. ممکن است هارد هایی را دیده باشید که بر روی آنها عبارت Ultra ATA درج شده است. این دسته از رابط ها امکان جابجایی اطلاعات را با سرعت 133 مگابیت بر ثانیه مهیا می ساختند. ATA در میان عموم به IDE هم مشهور است، اما همان نام ATA توصیف دقیق تری برای این رابط است. اگر درون کامپیوترتان را نگاهی انداخته باشید ممکن است این نوع رابط را دیده باشید. تشخیص این رابط هم بسیار آسان است، کابل های نواری عریضی که فضای زیادی را هم اشغال کرده اند، همان کابلهای ATA هستند. نوع دیگری از کابل ها که ممکن است نام آن برایتان اشنا باشد، رابط های SCSI (اسکازی) هستند که در زمان حکومت ATA/IDE، به طور معمول برای مقاصد تجاری و یا سیستم های با کاربری ویژه استفاده می شدند. یکی دیگر از دردسرهای رابط های ATA/IDE تنظیمات Master/Slave و نحوه کار با آنها بود که با ظهور SATA این مشکل هم رفع شده است.
در چند سال اخیر استاندارد SATA برای هارد دیسک ها استفاده می شود که دنیایی کاملا متفاوت از ATA است. این رابط ها از اولین ابزار هایی بودند که به سرعت 1.5 گیگابیت بر ثانیه دست یافتند و هم اکنون با سرعت 3 گیگابیت بر ثانیه کار می کنند. البته چیزی نمانده که به سرعت 6 گیگابیت بر ثانیه هم دست پیدا کنند. این کابل ها نازک ترند و جای کمتری از کیس را اشغال می کنند، که این امر باعث مرتب تر بودن داخل کیس و گردش هوای بهتر در آن می شود. با استفاده از این استاندارد، دیگر نیازی به تنظیمات پیچیده و گیج کننده ندارید و کار با آن بسیار راحت تر است. امروزه برخی از ابزارهای external هم از نوع خاص SATA با نام eSATA استفاده می کنند که e مخفف همان external یا بیرونی است که امکان استفاده از سرعت بالای SATA را بصورت پرتابل و بیرونی فراهم می کند. چیزی نمانده که eSATA هم به استانداردی شبیه USB و با سرعت بسیار بالاتر از آن تبدیل گردد.
زمان جستجوی بالا، چیزی کاملا متفاوت با زمان انتقال بالا است. اولی نشان دهنده مدت زمانی است که اطلاعات مورد نظر در هارد پیدا می شوند و دومی نشان دهنده مدت زمانی است که این اطلاعات به مقصد منتقل می گردند. اگر بخواهیم این موضوع را به شکل ساده توضیح دهیم، یک هارد با رابط کم سرعت و زمان جستجوی سریع بهتر است برای جاهایی که تکه های کوچک اطلاعاتی را مرتبا جابجا می کنند بکار گرفته شود و هارد با رابط پرسرعت و زمان جستجوی کندتر بدرد کسانی می خورد که همیشه حجم بالایی از اطلاعات را انتقال می دهند.


چرا هاردها می میرند؟
به یاد دارید که گفتیم هد در حالت عادی هیچ گاه سطح پلاتر هارد را لمس نمی کند؟ هنگامی که هد با سطح پلاتر تماس پیدا کند در اصطلاح به آن شکستگی هد می گوییم (ویدئویی در این زمینه). به طور معمول هد بر روی کیسه کوچکی از هوا حرکت می کند، اما برخی ذرات ریز باعث می شوند هد بر روی دیسک کوبیده شود، این اتفاق در سرعت های چرخش بالاتر بیشتر اتفاق می افتد و تاثیر شدید تری هم بر هد و پلاتر می گذارد، زیرا ضربه آن مانند این است که هد دفعات بیشتری بر سطح پلاتر کوبیده شود. قطعات ظریف مکانیکی با این اتفاقات سرانجام به پایان عمر خود می رسند، چیزی که معمولا با نام میانگین عمر شناخته می شود. متاسفانه هنگامی که عمر درایو شما به پایان می رسد دیگر کاری جز خرید یک هارد جدید از دستتان بر نمی آید. مگر اینکه مشکل ایجاد شده برای هارد شامل موارد گارانتی تولید کننده باشد.
و مهمترین چیزی که در مورد هارد دیسک باید بدانید، این است که از خرت و پرت هایتان حتما نسخه پشتیبان تهیه کنید، ممکن است هارد دیسک ها با هیبت و مقاوم به نظر بیایند، اما این به این معنی نیست که آنها هیچ نقطه ضعفی ندارند.  

فلاپی دیسک، دیسک نرم رایانه است که از جنس فیلم ویدئویی است و ۱٫۴۴ مگابایت حجم دارد.

به آنها دیسکت نیز گفته می‌شودکه یک صفحه گرد صاف و انعطاف‌پذیر که با لایه‌ای از اکسید آهن پوشیده شده و سطح آن حاوی ذرات ریزی است که قابلیت حفظ میدان مغناطیسی را دارند و در مجموع در یک پوشش پلاستیکی محافظ جای می‌گیرد. این دیسک هابه طور گسترده به عنوان رسانه یا واسطه ذخیره سازی ثانوی به کار می‌رود. دیسکهای نرم وسیله‌ای معمول و رایج برای انتقال فایلها برنامه و متن از یک رایانه به رایانه دیگر هستند و زمانی تنها وسیله ذخیره سازی ثانوی برای رایانه‌های شخصی بودند. اما با ساخته شدن دیسکهای سخت ارزان قیمت این گونه دیسکها به صورت جانبی مورد استفاده قرار میگیرند.

فلاپی دیسک در اصل نوعی حافظه جانبی از نوع دیسک مغناطیسی‌است‌ که از یک صفحه حساس به مغناطیس از جنس پلاستیک ساخته شده است و در یک محفظه پلاستیکی نیز قرار دارد. ظرفیت این نوع حافظة جانبی 1.44 مگا بایت بوده که امروزه حافظة نسبتاً کمی به حساب می‌آید.

مزیت فلاپی دیسک ها
شاید تنها مزیت فلاپی دیسک ها قابلیت حمل آنها باشد که به کاربر این امکان را می دهد تا اطلاعاتی در حدود یک مگا بایت را با خود حمل نماید ( که البته اطلاعات زیادی بشمار نمی‌آید )


اشکالات فلاپی دیسک‌ها
با توجه به اینکه فلاپی دیسک‌ها حافظه‌های جانبی نسبتاً قدیمی هستند، امروزه اشکالات زیادی در رابطه با آنها به چشم می‌خورد که عبارت‌اند از : سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در آنها بسیار کم است ظرفیت آنها کم است نسبت به ضربه حساس بوده و در نتبجه دوام کمی دارند


موارد نگهداری از فلاپی دیسک‌ها
در نگهداری از فلاپی دیسک‌ها باید به موارد زیر توجه نمود

آنها را در دمای مناسب نگهداری کرد
به آنها ضربه‌ای وارد نشود
جسم خارجی باصفحة حساس به مغناطیس آنها برخورد ننماید

در میدان‌های مغناطیسی شدید قرار داده نشوند

ساختمان فلاپی دیسک‌ها
فلاپی دیسک‌ها از یک صفحة دایره ای شکل از جنس پلاستیک ساخته می‌شوند که از مواد حساس به مغناطیسی پوشیده شده است . بر روی فلاپی دیسک ها شیارهای دایره ای شکلی وجود دارد به نام TRACK که اطلاعات بر روی آن به صورت مغناطیسی نوشته می شود .برای دسترسی سریعتر به اطلاعات ذخیره شده ، هر یک از شیارها را به قسمت های کوچک‌تری تقسیم می کنند که قطاع یا SECTOR نام دارد . ظرفیت هر قطاع 512 بایت است .


محافظت نمودن فلاپی دیسک‌ها در مقابل نوشتن
در بعضی از موارد لازم است پس از ذخیره نمودن اطلاعات در فلاپی دیسک ها آنها را در مقابل تغییر و یا پاک شدن محافظت نمود . بدین جهت در فلاپی دیسک ها یک فضای باز مربع شکلی در نظر گرفته شده است که در زیر آن یک دکمة متحرک قرار دارد . هر گاه دکمة متحرک فضای باز را نپوشاند امکان‌نوشتن و یا پاک کردن اطلاعاتِ دیسک وجود ندارد و تنها می توان اطلاعات را از روی دیسک خواند . به عبارت دیگر در چنین حالتی تنها می توان عمل LOAD را جهت اجراء برنامه ها انجام داد . به این حالت از دیسک اصطلاحا Write protect می گویند .

منبع تغذیه (Computer power supply units) وظیفه عرضه برق را به اجزای مختلف کامپیوتر بر عهده دارد. این دستگاه باید برق شهری را به ولتاژ مورد نیاز برای اجزای ماشین تبدیل کند . قطعات کامپیوتر نیاز به منبع تغذیه دقیق دارند ، اندکی نوسان در جریان می تواند آسیب های جدی به قطعات کامپیوتر وارد کند .

حداکثر قدرت یک منبع تغذیه شایع ترین مشخصه آن است که معمولاً در هنگام خرید باید به آن توجه داشت .قدرت یک منبع تغذیه به طور معمول در یک کامپیوتر رومیزی از حدود ۴۰۰ وات تا ۱۰۰۰ وات است دستگاه هایی نیز وجود دارند که تا ۲۰۰۰ وات قدرت را تأمین می کنند که البته بسیار گران قیمت هستند که اغلب در ایستگاه های کاری (workstations) و سرورها استفاده می شود .

طیف گسترده ای از اتصالات به صورت استاندارد بر روی منبع تغذیه وجود دارد . این اتصال دهنده ها قابلیت های کامپیوتر را تعیین می کنند از این رو باید دید که این اتصال دهنده ها نیاز کامپیوتر ما را برآورده می کنند یا نه و از سوی دیگر یک آداپتور مورد اعتماد باید بتواند نیروی اجزاء مختلف کامپیوتر را تأمین کند .

خرید یک منبع تغذیه ؟

مهم ترین  سوالی که قبل از خرید یک منبع تغذیه باید به آن پاسخ داد این است که کامپیوتر ما به چه میزان انرژی نیاز دارد ؟

برای پاسخ به این سوال کافیست انرژی مصرفی توست قطعات مختلف را باهم جمع کنیم . میزان انرژی مورد نیاز هر قطعه را می توان در وب سایتهای مربوط به آنها پیدا کرد . ولی هنگام خرید حتماً باید قدرت منبع تغذیه را ۳۰% بیشتر از میزان مورد نیاز در نظر گرفت . اضافه کردن این قدرت اضافی به شما اطمینان خواهد داد که در هنگام اضافه کردن اجزاء جدید به کامپیوتر دیگر لازم نیست که منبع تغذیه را عوض کنید .به غیر از وات شما باید نوع اتصالات موجود را نیز در نظر بگیرید .

با خرید یک منبع تغذیه مناسب می توانید مدت طولانی ای از آن استفاده کنید و در هزینه خرید و ارتقاع کامپیوتر مبلغ قابل توجهی را صرفه جویی کنید .

کیس ، یک جعبه فلزی و پلاستیکی است که قطعات اصلی یک کامپیوتر را در خود جای می دهد . با این که کیس دارای نقشی حیاتی در یک کامپیوتر نظیر پردازنده و یا مادربرد نمی باشد، ولی نمی توان به آن صرفا" به عنوان یک جعبه نگاه کرد . کیس دارای نقشی اساسی در رابطه با نحوه عملکرد مناسب و شکل ظاهری یک کامپیوتر است :ساختار : مادر برد در کیس و در محل مورد نظر بسته می شود. سایر قطعات داخلی به مادربرد متصل شده و یا مستقیما" به کیس بسته خواهند شد .

کیس ، یک جعبه فلزی و پلاستیکی است که قطعات اصلی یک کامپیوتر را در خود جای می دهد . با این که کیس دارای نقشی حیاتی در یک کامپیوتر نظیر پردازنده و یا مادربرد نمی باشد، ولی نمی توان به آن صرفا" به عنوان یک جعبه نگاه کرد . کیس دارای نقشی اساسی در رابطه با نحوه عملکرد مناسب و شکل ظاهری یک کامپیوتر است :ساختار : مادر برد در کیس و در محل مورد نظر بسته می شود. سایر قطعات داخلی به مادربرد متصل شده و یا مستقیما" به کیس بسته خواهند شد .کیس می بایست دارای یک ساختار قابل قبول برای نصب قطعات باشد تا این اطمینان حاصل گردد که هر چیز به درستی در محل خود قرار گرفته و همه چیز به درستی کار می کند . حفاظت : کیس ، حفاظت لازم از عناصر نصب شده درون سیستم با دنیای خارج و بالعکس را انجام می دهد . یک کیس مناسب ، درون کامپیوتر را در مقابل صدمات فیزیکی ، اشیاء خارجی و نوسانات جریان برق محافظت نموده و سایر تجیهزات الکترونیکی موجود در خارج از کیس نیز در مقابل نویز تولید شده توسط عناصر درون کیس ، حفاظت می شوند . منبع تغذیه نصب شده بر روی کیس ، با توجه به نحوه انجام وظایف مربوطه ، امواج رادیوئی محدودی را تولید می نماید که می تواند بر روی سایر دستگاه های الکترونیکی در مجاورت کیس ، تاثیر داشته باشد . سیستم خنک کننده : حرارت در هر سیستم با کارائی بالا می تواند مسائل خاص خود را بدنبال داشته باشد . پردازنده های با سرعت بالا ، برق بیشتری را مصرف می نمایند و طبیعی است که حرارت بیشتری را نیز تولید نمایند . در صورتی که عناصر حیاتی درون کیس به درستی خنک نگردند و حرارت آنان افزایش پیدا نماید ، می بایست در انتظار طیف وسیعی از مشکلات و مسائل کاملا" تصادفی در سیستم بود . مسائلی که عملا" امکان ردیابی و تشخیص آنان ممکن است مدت ها بطول انجامد . متاسفانه مشکلاتی که بدلیل افزایش حرارت در سیستم ایجاد می شود ، بگونه ای نمی باشند که یک پیام خاص بر روی نمایشگر نمایش داده شود و اعلام گردد که "سیستم به دلیل بالا رفتن حرارت قادر به کارکردن نمی باشد" . یک کیس مناسب دارای امکانات لازم به منظور خنک نمودن عناصر حیاتی سیستم است. در کیس های کوچک بدلیل این که عناصر در فاصله کمتری نسبت به یکدیگر نصب می گردند ، جریان هوای درون کیس کاهش پیدا نموده ( توسط برخی عناصر بلاک می گردد ) و دستگاه تولید کننده حرارت دارای فضای کمتری به منظور دور کردن حرارت می باشد . قابلیت توسعه : کیس، ظرفیت فیزیکی ارتقاء کامپیوتر در آینده را نیز مشخص خواهد کرد . مثلا" در صورتی که قصد اضافه نمودن تجهیزاتی نظیر هارد دیسک ، درایوهای CD ، درایو Tape و سایر دستگاه های داخلی را داشته باشیم ، تمامی عناصر فوق می بایست در مکان هائی که در کیس تعبیه می گردد ، نصب شوند. در صورت کوچک بودن کیس و یا عدم طراحی مناسب آن ، در زمان ارتقاء سیستم با محدودیت های ناخواسته ای مواجه خواهیم شد . زیبائی : کیس ، اولین نمای ظاهری از یک کامپیوتر است که توجه افراد را به سوی خود جلب می نماید . برای برخی از مردم شکل ظاهری کیس دارای نقشی اساسی نمی باشد و برای تعدادی دیگر این موضوع حائز اهمیت است . نمایش وضعیت عملیات درون کیس : کیس دارای چندین LED است که اطلاعات لازم در رابطه با عملیاتی که درون کیس در شرف انجام است را اعلام می نماید ( برخی از عملیات نشان داده خواهند شد ).
اجزای یک کیس
به همراه کیس عناصر دیگری نیز عرضه می گردد. عناصر فوق با توجه به نوع و طراحی یک کیس متفاوت می باشند . در زمان تهیه یک کیس می بایست از وجود عناصر ارائه شده همراه کیس اطمینان حاصل نمود تا در زمان نصب تجهیزات سخت افزاری درون آن با مشکل خاصی مواجه نشویم . در صورت تهیه یک سیستم آماده ( اسمبل شده ) ، از تعداد زیادی از عناصر فوق استفاده شده است .
فریم و روکش
فریم فیزیکی کیس و روکش آن معمولا" از جنس ورق فلزی می باشد. روکش کیس با استفاده از پیچ به بدنه کیس بسته می شود ( تمامی کیس ها از پیچ به منظور بستن روکش به بدنه استفاده نمی نمایند و در طرح های جدید از پانل های متحرک استفاده می گردد ) . نوع و کیفیت روکش و فریم کیس یکی از عوامل تاثیر گذار در نگهداری ، طول عمر مفید و زیبائی یک کیس می باشد . غیر قابل انعطاف : تعداد زیادی از عناصر درون کامپیوتر دارای تحمل مناسب به منظور بستن بر روی کیس می باشند ( مثلا" مادربرد ) . یک کیس با کیفیت بالا از ورق های فلزی ( ۱۶ تا ۱۸ ) استفاده می نماید. تمامی کیس های فلزی دارای استحکام لازم بوده و سیستم را در مقابل خم شدن و لرزش حفاظت می نمایند . تناسب لازم : کیس های با کیفیت دارای یک تناسب بین عناصر خود هستند . روکش به درستی به صورت کشوئی در فریم قرار می گیرد و هر پانل پلاستیکی بدون تلق و تلق و یا وجود فاصله و فضای خالی بدرستی در محل مربوطه قرار می گیرد . بستن مناسب روکش به فریم ، کاهش تشعشعات رادیوئی از کامپیوتر را بدنبال خواهد داشت . برش مناسب : کیس های مناسب به خوبی برش داده می شوند . در برخی از کیس ها نوع برش بگونه ای است که لبه ها و گوشه های تیزی ایجاد می گردد که می تواند برای هر فردی که از کیس استفاده می نماید ، خطرناک باشد .
منبع تغذیه
منبع تغذیه معمولا" به همراه کیس ارائه می گردد ولی از لحاظ فنی جزئی از یک کیس نمی باشد . منبع تغذیه به همراه یک فن تعبیه شده ارائه می شود که در قسمت پشت کیس نصب می گردد . بر روی منبع تغذیه از یک سوئیچ برای تغییر ولتاژ ورودی استفاده می شود که در اکثر سیستم های جدید پشت یک دکمه پلاستیکی قرار می گیرد که از طریق بخش بیرونی منبع تغذیه در دسترس قرار خواهد گرفت . به همراه اکثر کیس ها یک کابل برق استاندارد ( معمولا" مشکی ) ارائه می شود که منبع تغذیه از طریق آن به برق متصل می گردد .
کابل های اتصال Speaker و LEDs
اکثر کیس ها حداقل دارای دو LED می باشند که روشن و یا خاموش بودن سیستم و فعالیت هارد دیسک را نشان می دهند . برخی کیس ها دارای LED بیشتری می باشند . یک Speaker استاندارد در کامپیوترهای شخصی معمولا" در محلی درون کیس بسته می شود. به همراه کیس، کابل های خاصی برای LED و Speaker ارائه می شود که به مادربرد و یا درایوها متصل می گردند .
هواگیر خننک کننده و فن های کمکی
هواگیرهای خنک کننده معمولا" در جلوی کیس قرار می گیرند تا امکان چرخش هوا درون کیس فراهم گردد . برخی از کیس ها دارای امکانات لازم به منظور اضافه نمودن فن های بیشتری می باشند .
امکانات لازم به منظور بستن عناصر درون کیس
در صورت تهیه یک کیس جدید ، امکانات سخت افزاری خاصی به منظور بستن مادربرد بر روی کیس نیز ارائه می گردد . امکانات فوق با توجه به نوع طراحی کیس و سیاست های تولید کننده متفاوت می باشد. پایه های پلاستیکی که از آنان به منظوربستن مادربرد برروی کیس استفاده می گردد و واشر هائی از جنس پلاستیک و یا کاغذ که در زیر پیچ ها قرار خواهند گرفت ، از حمله امکانات ارائه شده به همراه کیس می باشد .
انواع کیس : اندازه و Style
کیس ها در مدل های متفاوتی عرضه می گردند. کیس های Desktop و Tower ( صرفنظر از اندازه آن ) دو نمونه متداول در این زمینه می باشند . کیس های Desktop به شکل مستطیل و کیس های Tower به شکل برج می باشند. برای اندازه و شکل یک کیس تاکنون استاندارد خاصی تدوین نشده است . مثلا" یک کیس Full tower تولید شده توسط یک تولید کننده می تواند با نمونه مشابه تولید شده توسط یک شرکت دیگر متفاوت باشد . برخی از تولیدکنندگان ، امکاناتی را به کیس اضافه می نمایند که قابلیت های آن را افزایش می دهد . مثلا" کیس های Mini tower یک تولید کننده ممکن است دارای فضاء و امکانات بیشتری به منظور نصب تجهیزات سخت افزاری در مقایسه با یک کیس Mid Tower باشند .
محل استقرار کیس
اولین موضوع در زمان انتخاب یک کیس، تعیین مکان استقرار کیس است. در این رابطه از دو گزینه متفاوت میزکار و یا کف زمین می توان استفاده نمود. قرار دادن کیس بر روی زمین، بخشی از فضای میز شما را آزاد می نماید ولی دکمه های Power ، Reset ، LED و درایوهای موجود براحتی در دسترس شما قرار نخواهند گرفت( خصوصا" اگر محل نصب کیس با میز کار فاصله داشته باشد) . در چنین مواردی ممکن است به دلیل فاصله زیاد بین کیس و میزکار ، به امکانات خاصی به منظور افزایش طول کابل صفحه کلید، موس و یا مانیتـور نیاز باشد . کیس های Desktop معمولا" بر روی میز و کیس های Tower بر روی زمین قرار گرفته و در اندازه های متفاوتی عرضه می شوند : Full Tower : این نوع کیس ها بزرگ و سنگین بوده و معمولا" دارای ارتفاعی بین دو تا سه فوت می باشند . کیس های فوق دارای امکانات و انعطاف لازم در زمان توسعه سیستم می باشند . ( استفاده از چندین Drive Bay برای نصب درایو درون کیس ) . کیس های Full tower معمولا" از منابع تغذیه با توان بالا استفاده می نمایند . Mid Tower : کیس های فوق مشابه Full tower بوده با این تفاوت که اندازه آنان کوچکتر است . Mini Tower : در حال حاضر یکی از متداولترین کیس های استفاده شده برای کامپیوترهای شخصی است . سیستم خنک کننده این نوع کیس ها بهتر از کیس های Desktop می باشد. اندازه این کیس ها بگونه ای است که بسیاری از کاربران ترجیح می دهند آنان را بر روی میز کار خود قرار دهند.Desktop : استفاده از کیس های فوق در ماشین های IBM مدل های AT و XT متداول و بنوعی استاندارد گردید. کیس های Desktop امروزی دارای تفاوت هائی با مدل های قدیمی می باشند ولی ایده آن همچنان یکی است : قرار دادن کیس بر روی میز و مانیتور بر روی آن طرح های خاص : علاوه بر مدل های استاندارد کیس ، در برخی سیستم ها از طرح های کاملا" خاص و سفارشی استفاده می گردد . مثلا" در برخی از مدل های کامپک ، مانیتور و کیس در یک جعبه مشترک قرار می گیرند . قابلیت ارتقاء اینگونه سیستم ها بدلیل وابستگی به یک طرح خاص ، مشکلات خاص خود را بدنبال خواهد داشت .
انواع کیس : لی اوت عمومی
محل اسلات ها در پشت کیس و روشی که کیس با عناصر اصلی مرتبط می گردد از جمله عوامل تاثیر گذار در انتخاب یک لی اوت می باشد . منبع تغذیه ، مادربرد و نوع کیس سه عامل مهم در رابطه با نوع لی اوت یک کیس می باشند که می بایست بدرستی با یکدیگر مطابقت نمایند . ATX ، اولین تغییر محسوس در طراحی کیس و مادربرد در سالیان اخیر است که توسط شرکت اینتل در سال ۱۹۹۵ مطرح گردید.در این نوع کیس ها از منابع تغذیه ATX استفاده می شود . در پشت کیس ، سوراخ های خاصی تعبیه شده است تا متناسب با نوع مادربرد از آنان استفاده شود ( خصوصا" پورت های I/O ).
Drive Bays
به فضای موجود در کیس به منظور قرار دادن هارد دیسک ، فلاپی ، CD و سایر درایوها اطلاق می گردد که داری دو نوع Internal ، External و در دو اندازه متفاوت ۵ / ۳ و ۲۵ / ۵ اینچ است .External Bay ، امکان دستیابی به دستگاه مورد نظر را از طریق خارج از کیس فراهم می نماید . هر نوع دستگاهی که از رسانه های ذخیره سازی Removable استفاده می نماید و یا دارای امکاناتی به منظور کنترل دستی است ، در یک External drive bay قرار می گیرد( فلاپی دیسک ، CD و ...) . Internal Drive Bay ، درون کیس قرار داشته و عملا" امکان دستیابی به آنان از خارج از کیس وجود ندارد . در صورتی که نحوه عملکرد یک دستگاه بگونه ای است که نیازمند دسترسی و یا کنترل خارجی نمی باشد ، از یک Internal Bay استفاده می گردد ( نظیر هارد دیسک ، البته می توان هارد دیسک را درون یک External Bay نیز نصب نمود ) .
نحوه انتخاب یک کیس
برای تهیه یک کیس می بایست پارامترهای متعددی را بررسی نمود : عملکرد در مقابل زیبائی : تعداد زیادی از مردم انتخاب یک کیس را بر اساس شکل ظاهری و قیت آن انجام می دهند . اکثر کارشناسان کامپیوتر انتخاب یک کیس را بر اساس قابلیت ها و پتانسیل های درون کیس انجام خواهند داد . منبع تغذیه : مهمترین بخش یک کیس ، منبع تغذیه آن است . منبع تغذیه از جمله تجهیزات محدود سخت افزاری در کامپیوتر است که دارای بخش های متحرکی است ( فن ها ) که می تواند مسائل مختص به خود را در مقایسه با سایر عناصر سخت افزاری بدنبال داشته باشد . انتخاب یک کیس به همراه یک منبع تغذیه مناسب ، امری حیاتی است . توان خروجی یک منبع تغذیه نسبت به قابلیت اعتماد پذیری آن از درجه اهمیت کمتری برخوردار است . برای اکثر سیستم ها یک منبع تغذیه سیصد وات کفایت می نماید . در مواردی که از چندین هارد درایو ، درایو نوری و کارت های گرافیک با پتانسیل بالا استفاده می شود، می توان از یک منبع تغذیه ۳۵۰ و یا ۴۰۰ وات استفاده نمود . سیستم خنک کننده : استفاده از یک و یا چندین فن به همراه کیس همواره توصیه می گردد . پردازنده هائی که امروزه از آنان استفاده می گردد، دارای سرعت بسیار بالائی بوده و حرارت زیادی را نیزتولید می نمایند . بنابراین می بایست از خنک کننده هائی استفاده شود که در زمانی قابل قبول عناصر حیاتی نظیر پردازنده ، هارد دیسک و کارت گرافیک را خنک نمایند . استفاده آسان : یک کیس جادار که بسادگی به آن دستیابی شود و دارای لبه ها و گوشه های تیزی نمی باشد از جمله آرزوهای هر تکنسین کامپیوتر است .
سازگاری :
AT ، علیرغم این که چندین سال به عنوان یک استاندارد مورد استفاده قرار می گرفت،ولی هم اینک به عنوان یک استاندارد غیر فعال( مرده ) محسوب می گردد . مادربردهای AT اغلب در کیس های ATX کار می کنند ولی مادربردهای ATX در کیس های AT کار نمی کنند ( بسادگی ) . در زمان ارتقاء از AT به ATX ، می بایست از یک منبع تغذیه جدید نیز استفاده نمود . ATX : تقریبا" تمامی مادربردهای امروزی از نوع ATX و یا گونه های متفاوتی از آن می باشند . مهمترین مزیت ATX در مقابل استانداردهای قدیمی AT ، مدیریت پیشرفته power و وجود پورت های onboard نظیر کانکتور PS۲ و یا موس ، می باشد . طرح مناسب: کیس انتخابی می بایست دارای طرحی متناسب با خواسته استفاده کننده باشد . هر یک از طرح های موجود می تواند دارای مزایا و معایب مختص به خود باشد . مواد استفاده شده برای تولید کیس: ورقه های آهنی و پلاستیک دو ماده اولیه در ساخت کیس ها می باشند . کیس های فلزی سنگین و کیس های آلومینیومی سبک تر می باشند. وزن سبک یک کیس می تواند پارامتری تاثیرگذار در انتخاب یک کیس در نظر گرفته شود ، خصوصا" اگر به دلایلی دائما" کیس را می بایست جابجا نمود . طول عمر مفید یک کیس و میزان تحمل آن در مقابل ضربات نیز به نوع مواد استفاده شده برای تولید کیس بستگی دارد . میزان ارائه نویز : سه عنصر حرکت کننده خاص در کیس استفاده می گردد (فن پردازنده ، فن کیس و فن درون منبع تغذیه) که می توانند تاثیری مستقیم در ارائه نویز و سطح آن را داشته باشند .انتخاب فن های مناسب به منظور برخورد با نویز بسیار حائز اهمیت است .اندازه مادربرد ، مکانیزم بستن فن پردازنده و روشی که مادربرد به کیس بسته می شود، از حمله عوامل تاثیر گذار دیگر در ارائه نویز است. هر اندازه ابعاد مادربرد بزرگتر باشد ، سطح نویز کمتر خواهد بود . بستن مناسب فن پردازنده و مادربرد، کاهش نویز را بدنبال خواهد داشت .

یک (central processing unit (CPU که گاهی اوقات آن را پردازنده (Processor) نیز می‌نامند ؛ یکی از اجزاء رایانه‌های رقمی می‌باشند که فرامین را در رایانه‌ها تفسیر می‌نماید و اطلاعات را مورد پردازش قرار می‌دهد . واحدهای مرکزی پردازش ویژگی پایه‌ای قابل برنامه ریزی شدن را در رایانه‌های رقمی فراهم می‌کنند ؛ و یکی از مهم‌ترین اجزاء رایانه‌ها در حافظهٔ اولیه ؛امکانات ورودی/خروجی هستند .یک پردازندهٔ مرکزی مداری یکپارچه می‌باشد که معمولاً به عنوان ریزپردازنده شناخته می‌شود . امروزه عبارت CPU‌ها معمولاً برای ریزپردازندها به کار می‌روند.
عبارت «central process unit»(واحد پردازندهٔ مرکزی) یک ردهٔ خاص از ماشین را معرفی می‌کند که می‌تواند برنامه‌های رایانه را اجرا کند .این عبارت گسترده می‌تواند به راحتی به بسیاری از رایانه‌هایی که بسیار قبل تر از عبارت "CPU" بودند تعمیم داد . به هر حال ؛این عبارت و شروع استفاده از آن در صنعت رایانه حداقل از اوایل سال ۱۹۶۰ رایج شد. شکل ,طراحی و پیاده سازی پرازنده‌ها نسبت به طراحی اولیه تغییر کرده‌است ولی عملگرهای بنیادی آن همچنان به همان شکل باقی مانده‌است .
پردازنده‌های اولیه که به عنوان یک بخش از چیزی بزرگ‌تر که معمولاً یک نوع رایانه ‌است ؛دارای طراحی سفارشی بودند . در هر صورت این روش طراحی سفارشی پردازنده‌ها ،کاری گران قیمت برای یک بخش خاص، به مقدار زیادی راه تولید را به تعداد زیاد که برای اهداف زیادی قابل استفاده بود را فراهم کرد .این استانداردسازی روند عمومی را در عصر transistor mainframes وminicomputer گسسته و شتابدار کردن تعمیم مدارات مجتمع(IC)را شروع کرد . IC امکان افزایش پیچیدگی ها برای طراحی پردازنده‌ها و ساختن آنها در مقیاس کوچک (در حد میلیمتر) امکان پذیر می‌سازد. هر دو فرآیند کوچک سازی و استاندارد سازی پردازنده‌ها حضور این تجهیزات رقمی در زندگی مدرن گسترش داد و آن را به فراتر از یک دستگاه خاص مانند رایانه برد .ریزپردازنده‌های جدید در هر چیزی چون خودروها تا تلفن‌های همراه و حتی اسباب بازی‌های کودکان وجود دارند.

تاریخچه

پیش از ظهور اولین ماشین که به پردازنده‌های امروزی شباهت داشت ؛ کامپیوتر‌هایی مثلانیاک(‍‍‍‍‌‍ENIAC) مجبور بودند برای اینکه کارهای مختلفی را انجام دهند دوباره سیم کشی کنند . این ماشین‌ها اغلب به رایانه هایی، با برنامهٔ ثابت اطلاق می‌شد تا زمانیکه توانایی اجرای چند برنامه را پیدا کردند. عبارت "CPU" از زمانی برای ابزار اجرا کنندهٔ نرم افزار(برنامهٔ رایانه) تعریف شد ؛ اولین ابزارهای که عبارت "CPU" به آن‌ها اطلاق شد همراه ظهور اولین برنامهٔ ذخیره شدهٔ در رایانه بود.
ایدهٔ برنامهٔ ذخیره شده مربوط به بعد زمان طراحی ENIAC بود . در ۳۰ ژوئن سال ۱۹۴۵ (۹ تیر ماه ۱۳۲۴) قبل از اینکه انیاک کامل شود , دانشمند ریاضیدان جان فون نیومان در مقاله‌ای به نام «First Draft of a Report on the EDVAC» آن را شرح داده بود .سرانجام شکل کلی ارائه داده شده برای برنامهٔ قابل ذخیره شدن در رایانه در آگوست سال ۱۹۴۹(تیر ماه ۱۳۲۸) کامل شد .EDVAC برای اجرا یک سری دستوالعمل‌های معین (یا عملگرهای خاص) برای گونه‌های متفاوت ،طراحی شده بود .این دستورالعمل‌ها می‌توانستند ترکیب شوند تا برنامه‌های مفید را بر روی EDVAC اجرا کنند . از نکات قابل توجه این بود که برنامه‌ای که برای EDVAC نوشته شده بود در یک حافظهٔ رایانه‌ای سریع؛ ذخیره شده بود که سریعتر از ثبت سخت افزاری است این پیروزی یک محدودیت شدید را بر ENIACایجاد می‌کرد و آن عبارت بود از این که مقدار بسیار زیادی از زمان و تلاش آن صرف تنظیمات دوباره برای انجام یک کار(پردازشی) جدید بود .با طراحی فون نیومان ؛برنامه یا نرم افزار که EDVAC اجرا می‌کرد می‌توانست تغییری ساده با محتوای حافظهٔ رایانه تغییر دهد .
دستگاه‌های رقمی حال حاضر ،همه با پردازنده‌هایی توزیع شده‌اند که به مدار گسسته و بنابراین به تعدادی تغییر المان برای متفاوت بودن و تغییر حالات احتیاج دارند . قبل از تجاری شدن ترانزیستور ؛ برای تغییر المانها از electrical relays و vacum tubes به صورت عمومی استفاده می‌شد . اگر چه اینها از مزایایی چون سرعت - به خاطر ساز و کار عمومی شان- برخوردار بودند ولی به خاطر بعضی مسایل غیرقابل اطمینان بودند .

ترانزیستور و مدارات مجتمع گسسته پردازنده ها

پیچیدگی طراحی پردازنده‌ها هم ‌زمان با افزایش سریع فن آوری‌های متنوع که ساختارهای کوچک‌تر و قابل اطمینان تری را در وسایل الکترونیک باعث می‌شد، افزایش یافت . اولین موفقیت با ظهور اولین ترانزیستورها حاصل شد . پردازنده‌های ‍‍ ترانزیستوری در طول دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی زمان زیادی نبود که اختراع شده بود و این در حالی بود که آنها بسیار حجیم، غیر قابل اعتماد و دارای المانهای سوئیچینگ شکننده مانند لامپ‌های خلا و رله‌های الکتریکی بودند. با چنین پیشرفتی پردازنده‌هایی با پیچیدگی و قابلیت اعتماد بیشتری بر روی یک یا چندین برد مدار چاپی که شامل قسمت‌های تفکیک شده بودند ساخته شدند.
در طول این مدت ، یک روش برای تولید تعداد زیادی ترانزیستور روی یک فضای فشرده نظر اکثریت را به خود جلب کرد. مدارات مجتمع (IC)‌ها ،این امکان را فراهم کردند که تعداد زیادی از ترانزیستورها روی یک پایه نیمه رسانا لایه لایه شده یا «چیپ»ساخته شوند. در ابتدا تنها مدارات غیر تخصصی پایه مانند گیتهای منطقی NOR به صورت مدارات مجتمع ساخته شدند. پردازنده‌هایی که بر اساس چنین واحد سیستم پایه‌ای مدارات مجتمع ساخته شدند به طور کلی جزو مدارات مجتمع مقیاس کوچک (SSI) محسوب می‌شدند.مدارات مجتمع SSI مانند آنچه که در راهنمای کامپیوتر آپولو آورده شده ،معمولاً شامل ترانزیستورها با تعداد ضرایبی از ۱۰ می‌باشند. ساخت یک پردازنده یکپارچه و بی عیب و نقص بدون استفاده از مدارات مجتمع SSI نیازمند هزاران چیپ مجزا می‌باشد ، اما همچنان مقدار حجم و توان مصرفی بسیار کمتری نسبت به طراحی به وسیله مدارات ترانزیستوری گسسته نیازمند است.چنین تکنولوژی میکرو الکترونیک پیشرفته‌ای باعث افزایش تعداد ترانزیستورهای موجود در ICها شد و بدین ترتیب کاهش تعداد ICهای منفردی را در پی داشت که به یک پردازنده کامل نیاز داشتند. در مدارات مجتمع سری MSI و LSI (مدارات مجتمع مقیاس متوسط و بزرگ) میزان ترانزیستورها تا صدها و سپس تا هزاران ترانزیستور افزایش یافت.در سال ۱۹۶۴ شرکت IBMسیستم معماری ۳۶۰ کامپیوتر را معرفی کرد که در یک سری از کامپیوترها که می‌توانستند یک برنامه را با چندین سرعت و شکل مختلف اجرا کنند مورد استفاده قرار گرفت. این کار در زمانی که بیشتر کامپیوترهای الکترونیکی با یکدیگر نا سازگار بودند ، حتی آنهایی که توسط یک کارخانه ساخته می‌شدند ،بسیار حائز اهمیت بود. به منظور تسهیل در چنین پیشرفتی شرکت IBM از یک راهکار به نام ریز برنامه (ریز دستورالعمل)استفاده کرد ، که همچنان به صورت گسترده‌ای در پردازنده‌های مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیستم معماری ۳۶۰ آنچنان به شهرت رسید که چندین دهه بر بازار سیستم‌های کامپیوتری قدرتمند حکمفرما بود و چیزی از خود بر جای گذاشت که روند آن همچنان نیز به وسیله کامپیوترهای مدرن مشابه مانند کامپیوترهای سری Z شرکت IBM ادامه دارد. در همان سال (۱۹۶۴) انجمن تجهیزات دیجیتالی (DEC) یک کامپیوتر قدرتمند با هدف کاربرد علمی و تحقیقاتی به بازا عرضه کرد. بعدها یک سیستم با نام ۱۱ PDP-عرضه کرد که به نهایت شهرت دست یافت و این سیستم در اصل با مدارات مجتمع SSI ساخته شده بود با این تفاوت که نهایتا با اجزاء LSI تکمیل شده بود و به یکباره به کاربرد عملی رسید. بر خلاف SSI و MSI های قبلی ، اولین پیاده سازی LSI از ۱۱PDP- شامل پردازنده‌های مرکب از چهار LSI مدار مجتمع می‌باشد.(انجمن تجهیزات دیجیتالی ۱۹۷۵)
کامپیوترهای با ترانزیستور پایه دارای چندین مزیت ممتاز بود. گذشته از تسهیل و ساده سازی ، قابلیت اعتماد بالا و توان مصرفی پایین تری داشتند. ترانزیستورها همچنین به پردازنده‌ها اجازه می‌دادند تا با سرعت بالاتری مورد استفاده قرار گیرد و این به علت زمان سوئیچینگ کوتاه یک ترانزیستور در مقایسه با یک لامپ الکترونی یا رله می‌باشد. در نتیجه برای هر دو حالت افزایش اعتماد و متناسب با آن افزایش چشمگیر سرعت ، المانهای سوئیچینگ پالس ساعت پردازنده در دهگان مگاهرتز در طول این دوره بدست آمد. به علاوه زمانیکه ترانزیستورهای گسسته و ICهای ریزپردازنده‌ها مورد استفاده زیادی قرار گیرند ، طراحی‌های جدید با کیفیت بالا مانند SIMD(دستورالعمل‌های منفرد با اطلاعات چندگانه) پردازنده‌های جهت دار آشکار می‌شود. این طراحی آزمایشگاهی اخیر بعدها باعث شکل گیری عصر تخصصی ابر کامپیوترها مانند نمونه ساخته شده توسط کری اینک گردید.

CPU چیست ؟ - ریزپردازنده‌ها 

پیدایش ریز پردازنده‌ها در سال ۱۹۷۰ به طور قابل توجهی در طراحی و پیاده سازی پردازنده‌ها تأثیر گذار بود. از زمان ابداع اولین ریزپردازنده (اینتل۴۰۰۴)در سال ۱۹۷۰ و اولین بهره برداری گسترده از ریزپردازنده اینتل ۸۰۸۰ در سال ۱۹۷۴ ، این روند رو به رشد ریزپردازنده‌ها از دیگر روشهای پیاده سازی واحدهای پردازش مرکزی (CPU) پیشی گرفت ،کارخانجات تولید ابر کامپیوترها و کامپیوترهای شخصی در آن زمان اقدام به تولید مدارات مجتمع با برنامه ریزی پیشرفته نمودند تا بتوانند معماری قدیمی کامپیوترهای خود را ارتقا دهند و در نهایت ریز پردازنده‌ای سازگار با مجموعه دستورالعمل‌های خود تولید کردند که با سخت افزار و نرم افزارهای قدیمی نیز سازگار بودند. با دستیابی به چنین موفقیت بزرگی امروزه در تمامی کامپیوترهای شخصی CPUها منحصرا از ریز پردازنده‌ها استفاده می‌کنند.
نسل قبلی ریزپردازنده‌ها از اجزا و قسمت‌های بیشمار مجزا از هم تشکیل می‌شد که در یک یا چندین برد مداری قرار داشتند. اما ریزپردازنده‌ها ، CPUهایی هستند که با تعداد خیلی کمی ICساخته می‌شوند ، معمولاً فقط از یک IC ساخته می‌شوند. کارکرد در یک قالب مداری به مفهوم زمان سوئیچینگ سریعتر به دلیل حذف عوامل فیزیکی می‌باشد. مانند کاهش بهره پارازیتی خازنها ، که همگی در نتیجه کوچکی اندازه CPU هاست. این حالت باعث هم‌زمان سازی ریزپردازنده‌ها می‌شود تا بتوانند پالس ساعتی در رنج چند ده مگا هرتز تا چندین گیگا هرتز داشته باشند. به علاوه تعداد مینی ترانزیستورها روی یک IC افزایش می‌یابد و پیچیدگی عملکرد با افزایش ترانزیستورها در یک پردازنده به طرز چشمگیری باعث افزایش قابلیت CPUها می‌شود. این واقعیت به طور کامل مبین قانون مور می‌باشد که در آن بطور کامل و دقیق رشد افزایشی ریزپردازنده‌ها و پیچیدگی آنها با گذر زمان پیش بینی شده بود.
در حالیکه پیچیدگی ، اندازه ، ساختمان و شکل کلی ریزپردازنده‌ها نسبت به ۶۰ سال گذشته کاملاً تغییر کرده ، این نکته قابل توجه‌است که طراحی بنیادی و ساختاری آنها تغییر چندانی نکرده‌است. امروزه تقریباً تمام ریزپردازنده‌های معمول می‌توانند پاسخگوی اصل نیومن در مورد ماشینهای ذخیره کننده برنامه باشند.
مطابق قانون مور که در حال حاضر نیز مطابق آن عمل می‌شود ، روی کرد استفاده از فناوری جدید کاهش در مدارات مجتمع ترانزیستوری مد نظر است. در نهایت مینیاتوری کردن مدارهای الکترونیکی باعث ادامه تحقیقات و ابداع روشهای جدید محاسباتی مانند ایجاد کامپیوترهای ذره‌ای (کوانتومی) شد . به علاوه موجب گسترش کاربرد موازی سازی و روشهای دیگر که ادامه دهنده قانون سودمند کلاسیک نیومن است گردید.

عملکرد ریزپردازنده‌ها
کارکرد بنیادی بیشتر ریزپردازنده‌ها علیرغم شکل فیزیکی که دارند ، اجرای ترتیبی برنامه‌های ذخیره شده را موجب می‌شود. بحث در این مقوله نتیجه پیروی از قانون رایج نیومن را به همراه خواهد داشت. برنامه توسط یک سری از اعداد که در بخشی از حافظه ذخیره شده‌اند نمایش داده می‌شود.چهار مرحله که تقریباً تمامی ریزپردازنده‌هایی که از [ قانون نیومن] در ساختارشان استفاده می‌کنند از آن پیروی می‌کنند عبارت‌اند از : فراخوانی ،رمز گشایی ، اجرا ، بازگشت برای نوشتن مجدد.

بلوک دیاگرامی که نمایشگر چگونگی رمز گشایی یک MIPS32 است.

مرحله اول ، فراخوانی ، شامل فراخوانی یک دستورالعمل (که به وسیله یک عدد و یا ترتیبی از اعداد نمایش داده می‌شود) از حافظه برنامه می‌باشد. یک محل در حافظه برنامه توسط شمارنده برنامه(PC) مشخص می‌شود که در آن عددی که ذخیره می‌شود جایگاه جاری برنامه را مشخص می‌کند.به عبارت دیگر شمارنده برنامه از مسیرهای پردازنده در برنامه جاری نگهداری می‌کند. بعد از اینکه یک دستورالعمل فراخوانی شد شمارنده برنامه توسط طول کلمه دستورالعمل در واحد حافظه افزایش می‌یابد. گاهی اوقات برای اینکه یک دستورالعمل فراخوانی شود بایستی از حافظه کند بازخوانی شود. که این عمل باعث می‌شود ریزپردازنده همچنان منتظر بازگشت دستورالعمل بماند. این موضوع به طور گسترده‌ای در پردازنده‌های مدرن با ذخیره سازی و معماری مخفی سازی در حافظه‌های جانبی مورد توجه قرار گرفت. دستورالعملی که پردازنده از حافظه بازخوانی می‌کند باید معین شده باشد که چه عملی را CPU می خواهد انجام دهد. در مرحله رمزگشایی ، دستورالعمل به بخش‌هایی که قابل فهم برای قسمت‌های پردازنده هستند تفکیک می‌شود. روشی که در آن مقادیر دستورالعمل شمارشی ترجمه می‌شود توسط معماری مجموعه دستورالعمل‌ها (ISA) تعریف می‌شود. اغلب یک گروه از اعداد در یک دستورالعمل که شناسنده نامیده می‌شوند بیانگر این هستند که کدام فرایند باید انجام گیرد. قسمت باقیمانده اعداد معمولاً اطلاعات مورد نیاز برای دستور را در بر دارند ، مانند عملوندهای یک عملیات اضافی که در واقع چنین عملوندهایی ممکن است به عنوان یک مقدار ثابت داده شوند(مقدار بی واسطه) ، یا اینکه به عنوان یک محل برای مکان یابی یک مقدار ، یک ثبات و یا آدرس حافظه که به وسیله گروهی از مدهای آدرس دهی تعیین می‌گردد داده شوند. در طرحهای قدیمی سهم پردازنده‌ها یی که در رمزگشایی دستورالعملها نقش داشتند از واحد سخت افزاری غیر قابل تغییر برخوردار بودند. اگرچه در بیشتر پردازنده‌ها و ISA‌های انتزاعی و پیچیده اغلب یک ریز برنامه دیگر جهت ترجمه دستورالعمل به صورت ترکیب سیگنالهای مختلف برای CPU ‌ها وجود دارد. این ریز برنامه گاهی قابلیت دوباره نویسی را دارد ، بنابراین آنها می‌توانند برای تغییر نحوه رمز گشایی دستورالعملها حتی پیش از آنکه CPU ها تولید شدند اصلاحاتی را مجدداً انجام دهند.

بلوک دیاگرام یک پردازنده ساده

بعد از مراحل فراخوانی و رمزگشایی مرحله اجرای دستور انجام می‌گیرد. در طول این مرحله قسمت‌های مختلفی از پردازنده با هم مرتبط هستند و می‌توانند یک عملکرد مطلوب ایجاد کنند. برای مثال اگر یک عملکرد اضافی درخواست شود واحد محاسبه و منطق (ALU)با یک سری از ورودی‌ها و خروجی‌ها مرتبط خواهد شد. ورودی‌ها اعداد مورد نیاز برای افزوده شدن را فراهم می‌کنند و خروجیها شامل جمع نهایی اعداد می‌باشند. ALU شامل مجموعه‌ای از مدارهاست تا بتواند عملیاتهای ساده محاسباتی و منطقی را روی ورودی‌ها انجام دهد. اگر فرایند اضافی نتیجه بزرگی برای کارکرد پردازنده ایجاد کند یک پرچم سر ریز محاسباتی در ثبات پرچمها ایجاد می‌شود.
مرحله پایانی یعنی بازگشت به مکان اولیه و آمادگی برای نوشتن مجدد پس از مرحله اجرا در قسمتی از حافظه به وجود می‌آید. گاهی اوقات نتایج محاسبات در ثباتهای پردازنده‌های خارجی نوشته می‌شوند که اینکار برای دسترسی سریع به وسیله دستورهایی که بعدا به برنامه داده می‌شود انجام می‌گیرند. در حالت دیگر ممکن است نتایج با سرعت کمتری نوشته شوند اما در حجم بزرگ‌تر و ارزش کمتر ، که این نتایج در حافظه اصلی ذخیره خواهند شد. برخی از دستورات شمارنده برنامه که قابل تغییر هستند نسبت به آن دسته از اطلاعاتی که مستقیما نتایج را تولید می‌کنند ترجیح داده می‌شوند. در اصل همگی این موارد خیزش نامیده می‌شوند و رفتارهایی شبیه حرکت در یک لوپ ، زمان اجرای برنامه (در طول استفاده از خیزش‌های شرطی) و همچنین روند توابع در برنامه‌ها را تسهیل می‌دهند. تعداد بسیاری از دستورات وضعیت یک رقم در ثبات پرچمها را تغییر می‌دهند. این پرچمها می‌توانند برای تأثیر گذاری در چگونگی عملکرد یک برنامه مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال یک نوع از دستورات مقایسه‌ای به مقایسه یک عدد و مقدار موجود در ثبات پرچمها رسیدگی می‌کند. این پرچم ممکن است بعدا با یک دستورالعمل جهشی برای مشخص کردن روند برنامه مورد استفاده قرار بگیرد.
بعد از اجرای دستورالعمل و نوشتن مجدد روی اطلاعات منتجه فرآیند به طور کامل تکرار می‌شود و با دستور بعدی چرخه به طور معمول مقدار بعدی را از ترتیب شمارشی فراخوانی می‌کند، که این عمل به دلیل روند افزایشی مقدار شمارنده برنامه می‌باشد. در پردازنده‌های خیلی پیچیده تر نسبت به آنچه توضیح داده شد چندین دستورالعمل قابل فراخوانی ، رمز گشایی و اجرا به صورت هم‌زمان می‌باشند. این امر به طور کلی بیان می‌دارد که چه مباحثی به روش زمانبندی کلاسیکRISC مربوط می‌شود ، که در حقیقت این فرایند در پردازنده‌های معمولی که در بسیاری از دستگاههای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند متداول است. (ریز کنترل کننده یا میکرو کنترولر)

طراحی و پیاده سازی

دامنه صحیح (رنج کاری) :
روشی که یک پردازنده از طریق آن اعداد را نمایش می‌دهد یک روش انتخابی در طراحی است که البته در بسیاری از راههای اصولی اثر گذار است. در برخی از کامپیوترهای دیجیتالی اخیر از یک مدل الکترونیکی بر پایه سیستم شمارش دسیمال (مبنای ده) برای نمایش اعداد استفاده شده‌است. برخی دیگر از کامپیوترها از یک سیستم نامتعارف شمارشی مانند سیستم سه تایی(مبنای سه) استفاده می‌کنند. در حال حاضر تمامی پردازنده‌های پیشرفته اعداد را به صورت دودویی (مبنای دو) نمایش می‌دهند که در آن هر عدد به وسیله چندین کمیت فیزیکی دو ارزشی مانند ولتاژ بالا و پایین نمایش داده می‌شوند.

ریز پردازنده ۶۵۰۲ MOS در بسته دوتایی که به صورت رایج 8بیتی طراحی شده‌است.

علت نمایش دهی از طریق اعداد حجم کم و دقت بالا در اعدادی است که پردازشگر می‌تواند نمایش دهد. در حالت دودویی پردازنده‌ها , یک بیت به یک مکان مشخص در پردازنده اطلاق می‌شود که پردازنده با آن به صورت مستقیم در ارتباط است. ارزش بیت (مکانهای شمارشی) یک پردازنده که برای نمایش اعداد بکار برده می‌شود «بزرگی کلمه»، «پهنای بیت»،«پهنای گذرگاه اطلاعات» و یا «رقم صحیح» نامیده می‌شود.که البته این اعداد گاهی در بین بخش‌های مختلف پردازنده‌های کاملاً یکسان نیز متفاوت است. برای مثال یک پردازنده ۸ بیتی به محدوده‌ای از اعداد دسترسی دارد که می‌تواند با هشت رقم دودویی (هر رقم دو مقدار می‌تواند داشته باشد) ۲ یا ۲۵۶ عدد گسسته نمایش داده شود. نتیجاتا مقدار صحیح اعداد باعث می‌شود که سخت افزار در محدوده‌ای از اعداد صحیح که قابل اجرا برای نرم افزار باشد محدود شود و بدین وسیله توسط پردازنده مورد بهره برداری قرار گیرد.
دامنه صحیح همچنین می‌تواند در تعداد مکانهایی از حافظه که قابل آدرس دهی در پردازنده هستند تأثیر گذار باشد. به عنوان مثال اگر یک پردازنده از ۳۲ بیت برای نمایش آدرس حافظه استفاده کند و هر آدرس حافظه‌ای یک بایت (۸بیت) را نمایش دهد ، ماکزیمم مقدار حافظه چنین پردازنده‌ای می‌تواند ۲ بایت یا ۴ گیگا بایت را آدرس دهی کند. این یک نمای ساده از فضای آدرس دهی پردازنده هاست و بسیاری از طراحی‌ها از روشهای آدرس دهی پیشرفته تری مانند استفاده از حافظه‌های مجازی استفاده می‌کنند تا بتوانند مکانهای بیشتری از حافظه را آدرس دهی کنند.
سطوح بالا تر دامنه صحیح (رنج کاری) به تشکیلات بیشتری برای رسیدگی به رقمهای افزوده نیازمند است و بنابراین پیچیدگی ، اندازه ،توان مصرفی و حتی هزینه عمومی بیشتری را در پی خواهد داشت.و این امر به هیچ وجه مقبول نیست. بنابر این استفاده از ریز کنترل کننده‌های ۴و ۸ بیتی که در کاربردها پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد متداول تر است. هرچند پردازنده‌های با دامنه کاری بالاتر (مثل ۱۶ ،۳۲ ،۶۴ ویا حتی ۱۲۸ بیتی)نیز موجود می‌باشد. میکرو کنترل کننده‌های ساده تر معمولاً ارزانتر بوده و توان مصرفی کمتری دارند و نتیجاتا گرمای کمتری نیز تولید می‌کنند که همگی این موارد در طراحی قطعات الکترونیکی مدنظر قرار می‌گیرند. به عنوان مثال سیستم ۳۷۰ شرکتIBM از یک پردازنده‌ای استفاده می‌کند که در حالت اولیه ۳۲ بیتی است اما در قسمت متغیر درونی خود از ۱۲۸ بیت برای تسهیل و دقت بیشتر استفاده می‌کند. بسیاری از پردازنده‌های اخیر از پهنای بیت ترکیبی مشابهی استفاده می‌کنند ، خصوصا زمانیکه پردازنده برای کاربردهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیازمند ایجاد تعادل بین قسمت متغیر و صحیح می‌باشد.

پالس ساعت :
اکثر پردازنده‌ها و در حقیقت اکثر دستگاههایی که با منطق پالسی و تناوبی کار می‌کنند به صورت طبیعی باید سنکرون یا هم‌زمان باشند. این بدان معناست که آنها به منظور هم‌زمان سازی سیگنالها طراحی و ساخته شده‌اند. این سیگنالها به عنوان سیگنال ساعت(پالس ساعت) شناخته می‌شوند و معمولاً به صورت یک موج مربعی پریودیک (متناوب) می‌باشند. برای محاسبه بیشترین زمانی که سیگنال قادر به حرکت از قسمت‌های مختلف مداری پردازنده‌است ، طراحان یک دوره تناوب مناسب برای پالس ساعت انتخاب می‌کنند. این دوره تناوب باید از مقدار زمانی که برای حرکت سیگنال یا انتشار سیگنال در بدترین شرایط ممکن صرف می‌شود بیشتر باشد. برای تنظیم دوره تناوب باید پردازنده‌ها مطابق حساسیت به لبه‌های پایین رونده یا بالا رونده حرکت سیگنال در بدترین شرایط تاخیر طراحی و ساخته شوند. در واقع این حالت هم از چشم انداز طراحی و هم از نظر میزان اجزای تشکیل دهنده یک مزیت ویژه در ساده سازی پردازنده‌ها محسوب می‌شود. اگرچه معایبی نیز دارد ، از جمله اینکه پردازنده باید منتظر المانهای کندتر بماند ، حتی اگر قسمت‌هایی از آن سریع عمل کنند. این محدودیت به مقدار زیادی توسط روشهای گوناگون افزایش قدرت موازی سازی (انجام کارها به صورت هم‌زمان) پردازنده‌ها قابل جبران است.
با وجود این پیشرفت معماری کامپیوترها ، به تنهایی قادر به حل اشکالات عدم هم‌زمان سازی سرتاسری و جهانی پردازنده‌ها نیست. برای مثال یک پالس ساعت تابع تاخیرهای موجود در هر سیگنال دیگر است. پالس ساعت‌های بالاتر در پردازنده‌های پیچیده و ترکیبی برای نگه داریشان در یک فاز (هم‌زمانی) در طول یک واحد ، بسیار مشکل ساز خواهد بود. این مشکل بسیاری از پردازنده‌های پیشرفته را به سوی سیگنالهای ساعت متغیر سوق داده‌است تا بتواند از تاخیرهای سیگنال-سیگنال جلوگیری به عمل آورد.موضوع مهم دیگر در زمینه پالس ساعت ، افزایش چشمگیر میزان گرمایی است که توسط پردازنده تولید می‌شود.تغییر دائمی کلاک پالسها باعث می‌شوند تا اجزای بیشتری بدون در نظر گرفتن اینکه آیا در آن زمان مورد استفاده قرار می‌گیرند یا نه تغییر وضعیت پیدا کنند. به طور کلی جزئی که تغییر وضعیت می‌دهد انرژی بیشتری نسبت به المانی که ثابت است مصرف می‌کند. بنابر این وقتی که پالس ساعت افزایش یابد باعث اتلاف گرمای بیشتری می‌شود و در نتیجه پردازنده نیازمند راه حل‌های مناسب تری برای انجام خنک کاریست.

يكي از مهمترين سخت‌افزارهاي تشکيل دهندهء يك كامپيوتر كه ارتباط تمامي سخت‌افزارها توسط آن انجام مي‌شود Mother Board است. Mother Board يك برد الكترونيكي است كه از تعداد زيادي المان الكترونيكي تشكيل شده و معمولاً داراي يك IC یا مدارمجتمع اصلي و تعدادي IC جانبي براي پردازش سخت‌افزارها است.
Mother Boardها داراي محل‌‌هاي متعددي براي اتصالات خاص هستند، معمولاً اين اتصالات داراي اشكال منحصر به فرد و مشخصي هستند و امكان جابجايي در اتصالات وجود ندارد.
كارتها يا بردهاي الكترونيكي، چاپگر، صفحه كليد و ماوس همگي به برد اصلي وصل مي‌شوند و مهمتر از همه CPU که روي Mother Board سوار مي‌شود.
نحوه اتصالات هر يك از قطعات متفاوت است، عده‌اي از طريق درگاهها یا port ها ، برخي از طريق شيارهاي توسعه یا Slot ها و بعضي به وسيله كابلها متصل مي‌شوند. البته لازم به ذكر است كه اتصالات به دو شكل داخلي و خارجي وجود دارند، اتصالات داخلي به قطعات Internal مربوط است كه داخل Case قرار مي‌گيرند و اتصالات خارجي به قطعات External مربوط است كه از بيرون Case به مادر برد متصل مي‌شوند.

اتصالات داخلي عبارتند از :
محل سوار شدن CPU
محل قرارگيري RAM
اتصالات IDE
محل اتصال Floppy
محل اتصال كابل برق
محل اتصال سيم‌هاي Case
شيارهاي توسعه یا Slot
پين‌هاي اتصالي USB
پين‌هاي اتصال كابل Audio
که اکنون به توضیح هر کدام می پردازیم .
محل سوار شدن CPU، بستگي به نوع Suport یا پشتيباني Mother Board از CPU دارد . مثلاً در صورتي‌كه Mother Board ،يک CPU از نوع Intel Pentium 4 را Suport نمايد، محل سوارشدن CPU از نوع Socket 478 بوده و در صورتي‌كهMother board یک CPU از نوع AMD Athlon را Suport نماید ، اين محل از نوع Socket A خواهد بود، برخي از Mother Boardها داراي 2 يا 4 محل براي سوار كردن CPU هستند، از اين نوع Mother Boardها معمولا در کامپيوتر هاي Server استفاده مي‌شود. براي قرار دادن CPU روي Mother Board ، ابتدا دستة متحرك جانبي را بالا آورده سپس تراشة CPU را با توجه به لبه‌ء برش خورده و فلش موجود، که در يکي از چهار گوشهء آن قراردارد ، روي محل مورد نظر قرار مي‌دهيم و سپس دستة متحرك را به سمت پايين آورده تا در جاي خود قرار گرفته و پايه‌هاي CPU را محكم كند. فراموش نكنيم كه Fan مربوط به CPU را روي آن قرار داده و پايه‌هاي آن را در جاي خود محكم نموده و سيم برق آن‌ را نيز در محل تعيين شده بر روي Mother Board وصل‌كنيم.
محل قرارگيري RAM، که به آن بانک RAM مي گويند نوعي شيار است، كه بستگي به پشتيباني مقدار RAM و نوع آن دارد. Mother Boardهاي قديمي‌تر داراي شيارهاي كوتاهتري بودند که اصطلاحاً SIMM ناميده مي‌شدند. ولي Mother Board هاي امروزي داراي دو نوع شيار هستند، يك نوع براي قرارگيري RAMهاي SDR و نوع ديگر براي قرارگيري RAMهاي DDR. سمت قرارگيري RAM روي Mother Board ، از محل وجود شكافهاي روي RAM و برجستگي‌هاي داخل شيار مشخص مي‌گردد. براي قرار دادن RAM روي Mother Board دسته‌هاي موجود در دو سر شيار را باز كرده و RAM را در امتداد عمود به سمت پايين به صورت اله کلنگي فشار مي‌دهيم تا در جاي خود قرار گيرد و دسته‌ها بسته شوند.
اتصالات IDE، محل اتصال كابل اطلاعات درايوها به كامپيوتر است . درايوهاي ديسك‌سخت یا HardDisk ، DVDROM، CD-Writer، CDROM و ديگر درايوهاي از اين نوع معمولا بوسيله اين اتصالات به Mother Board متصل مي‌شوند. محل اتصال اين كابلها به شكل مستطيلي است که داراي 40 پين يا پايه مي‌باشد. اين پين‌ها در دو رديف قرار دارند و معمولاً يك پين در وسط پينها وجود ندارد، كه تعداد آنها را به 39 پين مي‌رساند .
معمولا روي هر Mother Board دو اتصال يا port IDE وجود دارد و به هر كدام دو وسيله یا Device يا درايو متصل مي‌شود. همانطور که متوجه شديد معمولا چهار سخا افزار از اين طريق به mother board متصل مي شود. نام اين چهار وسيله از نظر Mother Board و به ترتيب اولويت عبارتند از :
IDE يک شامل :
IDE Primary Master
IDE Primary Slave
IDE دو شامل :
IDE Secondary Master
IDE Secondary Slave
محل اتصال Floppy مشابه با محل اتصال كابل IDE بوده ولي داراي پين‌هاي كمتر و اندازه كوچكتري مي‌باشد، تعداد پين‌ها در اين نوع اتصال 33 پين است. به اين كابل نيز دو درايو فلاپي متصل مي‌شود كه اولي با نام درايو A و دومي با نام درايو B شناخته مي‌شوند. خوب است بدانيم در صورت اتصال برعكس اين كابل در يك يا دو سر آن، چراغ درايو فلاپي به طور مداوم روشن خواهد ماند.
محل اتصال كابل برق كه از Power يا منبع تغذيه Case به Mother Board متصل مي‌شود، شامل20 رشته سيم مي‌باشد که ازدو دسته سيم 10 تايي تشکيل شده است. در كامپيوترهاي قديمي‌تر اين دو دسته از يكديگر مجزا بودند. ولي در كامپيوترهاي امروزي متصل و به صورت يك سوكت 20 رشته‌اي مي‌باشند .
البته در كامپيوترهاي Intel P4، يك كابل چهار رشته‌اي نيز وجود دارد كه به Mother Board متصل مي‌شود و در صورت عدم اتصال آن، كامپيوتر قادر به راه‌اندازي یا Boot شدن نخواهد بود.
محل اتصال سيم‌هاي Case روي Mother Board به منظور ارتباط مادربرد با Case در نظر گرفته شده اند . این سیمها عبارتند از :
سیم روشن و خاموش سیستم برای روشن یا خاموش کردن چراغ مربوطه بر روی کیس
سبم هارد دیسک برای روشن و خاموش شدن چراغ هارد دیسک در روی کیس به عنوان تبادل اطلاعات در هارد
سیم reset برای فعال نمودن این کلید بر روی کیس
سیم بلندگوی داخلی سیستم
شيارهاي توسعه یا Slot ها نيز محل‌هايي براي سوار نمودن بردهاي الكترونيكي افزودني به كامپيوتر هستند. بر روي اين شيارها مي‌توان، انواع كارت صدا ، کارت گرافيك ، مودم ، كارت شبكه ، كارت تلويزيون، کارت ماهواره و ديگر بردها از اين نوع را سوار نمود. در كامپيوترهاي امروزي سه نوع Slotها مشاهده مي‌شوند که عبارتند از :
ISA
PCI
AGP
 ISA ؛ مخفف Industry Standard Architecture بوده و يك شيار بلند است، كه معمولاً به رنگ مشكي بوده و توسط يك لبه از داخل به دو قسمت مساوي تقسيم شده‌است، اين شيار قديمي‌ترين Slot روي Mother Boardهاي امروزي است. در حال حاضر و در صورت وجود اين شيار روي يك Mother Board ، كارتهاي صدا يا گرافيك قديمي روي آن سوار مي‌شوند.
 PCI ؛ مخفف Peripheral component Interconnect بوده و يك شيار معمولاً سفيد رنگ است، كه توسط لبه‌اي از داخل به دو قسمت نامساوي تقسيم شده است، اين شيار مرسوم‌ترين Slot امروزي است و نسبت به شيار ISA ، داراي سرعت بيشتري مي‌باشد. تقريباً تمامي بردهاي جديد، به جز كارت گرافيك روي اين شيار قابل نصب و اتصال هستند. از اين نوع شيار حداقل یک عدد بر روي Mother Boardها قرار دارد و حتی ممكن است که یک Mother board دارای 5 پورت PCI نیز باشد .
 AGP ؛ مخفف Accelerated Graphics Port بوده و جديدترين و پرسرعت‌ترين Slot حال حاضر مي‌باشد، كه معمولاً با رنگ قهوه‌اي مشخص مي‌شود. اين Slot از لحاظ سرعت با علامت 1x، 2x، 4x و 8x شناخته شده و متناسب با سرعت كارت سوار شده بر روي آن كه يك كارت گرافيك مي‌باشد، تنظيم مي‌شود. از اين نوع شيار معمولاً تنها يك عدد روي Mother Boardها وجود دارد.

پين‌هاي اتصالي USB يكي ديگر از اتصالات داخلي كامپيوتر محسوب مي‌شود. اين پين‌ها در دو رديف 4 و 5 تايي قرار دارند.
پين‌هاي اتصال كابل (CD-RW)، كه يك سيم 4 رشته‌اي را بطور مستقيم، از CD Drive به Mother Board های دارای کارت صدای On board متصل مي‌نمايد. وجود اين كابل باعث مي‌شود تا كاربر بتواند از صداي CD موسيقي Audio كه درداخل CD Drive قرار دارد به صورت مستقل از هر نرم افزاری استفاده نماید .

در پشت Case نیز اتصلاتی وجود دارد که به شكل‌هاي منحصر به فردي به چشم مي‌خورند، اما نوع چيدمان و قرارگيري آنها در Mother Boardهاي مختلف، متفاوت است. با معرفي آنها شما نيز مي‌توانيد به راحتي آنها را از يكديگر تشخيص دهيد . این اتصالات عبارتند از :
اتصلات PS2
اتصال سریال یا Com
اتصال LPT1
اتصال Game یا Midi
و اتصالات صدا
يک اتصال PS2 به رنگ بنفش براي متصل نمودن صفحه كليد است .. اتصال PS2 به شكل دايره و داراي 6 پين ورودي مي‌باشد و برجستگي چهارگوش روي كابل PS2 باعث مي‌شود كه كاربر براي اتصال كابل به درگاه PS2 دچار اشتباه نشود.
يک اتصال PS2 نیز براي نيز اتصال ماوس در كامپيوترهاي امروزي وجود دارد، كه كاملاً شبيه به اتصال صفحه‌کليد است، با اين تفاوت که معمولاً سبز رنگ مي‌باشد. البته تفاوت اصلي در اينجاست که هنگام نگاه کردن به پشت Case ، محل اتصال ماوس در سمت راست و محل اتصال صفحه‌کليد در سمت چپ وجود دارد.
اتصال سريال يا Com، يك نوع درگاه است كه براي چندين اتصال مختلف به كار مي‌رود. اين درگاه در گذشته عمدتاً براي اتصال ماوس استفاده مي‌شد و پس از آن اغلب براي اتصال Modemهاي External و يا وسايل خاص، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. Com معمولاً به صورت 2 درگاه كنار هم در پشت كامپيوترها وجود دارد. درگاه Com از 9 پين كه در دو رديف 5 و 4 تايي چيده شده است تشکيل مي‌شود. به اين دو درگاه Com2, Com1 مي‌گويند، Com4 , Com3 نيز معمولاً به صورت مجازي براي اتصال مودم‌هاي Internal وجود دارند. البته برخي از MotherBoardها تنها داراي يک درگاه Com مي باشند .
اتصال LPT1، port يا درگاهي با 25 پين ورودي است، كه در دو رديف 12 و 13 تايي قرار دارند. از اين درگاه معمولاً براي وصل نمودن چاپگريا اسكنر استفاده مي‌شود . البته ديگر استفاده اين درگاه اتصال قفل‌هاي سخت‌افزاري به آن است. اين درگاه معمولاً با رنگ صورتي يا قرمز ديده مي‌شود.
اتصال Game/MIDI، درگاهي است با 15 پين ورودي که براي اتصال دستةبازي يا Joystick استفاده مي‌شود. البته اين Port جزئي از كارت صدا است ولي در Mother Boardهايي كه كارت‌ صداي آنها به‌صورت Onboard ميباشد، مي‌توان آنرا در پشت کامپيوتر ديد. اين درگاه معمولاً با رنگ زرد مشخص مي‌شود.
اتصالات صدا كه به دليل Onboard بودن كارت صدا بين اتصالات Mother Board ديده مي‌شود ، معمولا سه‌تا هستند كه هر سه به وسيلة يک فيش متوسط به Speaker، راديوپخش و ميكروفن متصل مي‌شوند.

اجزاي ديگري نيز روي يک  MainBoardقرار دارد که اکنون به توضيح انها مي پردازيم :
Bios،که مخفف Basic input/output system بوده و يك مدار مجتمع یا IC است كه كامپيوتر براي راه‌اندازي اوليه و قبل از بارگذاري سيستم عامل، از آن استفاده مي‌كند. در Bios اطلاعاتي راجع به سخت‌افزارهاي متصل و تنظيماتي راجع به ساعت كامپيوتر و ديگر ابزار ها و سخت‌افزارها قرار دارد كه مي‌توان اطلاعات آن را به نوعي تغيير داد. گفتني است كه Bios يك حافظه از نوع E2PROM است که فقط اطلاعات از روي آن خوانده مي شود .
باطري Bios، يك باطري با طول عمر زيادی در 5 سال است، كه از آن براي نگهداري اطلاعات روي Bios استفاده مي‌شود. در كامپيوترهاي قديمي‌تر براي Reset كردن و برنامه‌ريزي دوبارة Bios، باطري آن را برداشته و پس از مدتي در جاي خود قرار مي‌دادند، اما در Mother Boardهاي جديد يك jumper و يا اتصال دو Pin پين باعث Reset شدن Bios و بارگذاري اطلاعات قبلي و پيش فرض آن مي شود .
يکي از اجزاي ديگري که بارها ديده‌ايم Chipset است. اين كلمه عنواني است براي مدارات مجتمعي كه اصولاً هسته‌هاي مركزي يك MotherBoard را تشکيل مي دهند . البته اغلب Mother Boardها يك Chipset اصلي دارند، كه ساخت كارخانه‌هاي مختلف و البته معروفي است. برخي از اين كارخانه‌ها عبارتند از Solteck, MSI, ALI, VIA, GIGA, Intel, Abit .

اکنون که ارائه توضيحات فني mother board به اتمام رسيد به توضيح مطالبي که در هنگام خريد يک mother board مهم مي باشد بپردازيم .
اولين موضوع در مورد خريد يک MainBoard سازگاري و پشتيباني آن از نوع و سرعت CPU است. با توجه به مطالب گفته شده در مورد نوع Socketها براي بارگذاري CPU ، بايد نوع MainBoard را انتخاب نمود که به اين سوکتها معمولا Zif Socket مي گويند . مثلاً اگر شما يک CPU ازنوع Sempron انتخاب نموديد، بايد مادر بوردي انتخاب نماييد، که اولاً CPU را بتوان روي آن سوار نمود، يعني محل نصب پردازنده از نوع Socket 7 باشد و دوماً پهناي باند سرعت انتقال اطلاعات CPU و MainBoard با هم سازگاري داشته باشند. يکي از راه‌هاي مناسب براي انتخاب يک MainBoard مناسب مراجعه به WebSite شرکت سازندهء CPU ، ودريافت نام و مدل بهترين MainBoard از نظر شرکت مذکور مي‌باشد.
پس از انتخاب نوع MainBoard از لحاظ نوع CPU ، نوبت به ديگر مشخصات يک MainBoard مي‌رسد، که يک به يک به آنها مي‌پردازيم :
1- پشتيباني نهايي CPU ؛ که عبارتست از بهترين CPU ، با بالاترين سرعت، که MainBoard پشتيباني مي‌کند. به عنوان مثال شما يک CPU با سرعت 2.4GHz انتخاب‌نموده‌ايد، اما بهتر است مادر بوردي انتخاب‌نماييد که بتواند يک پردازنده با سرعت 3.0GHz را نيز پشتيباني‌کند، زيرا دراين‌‌صورت اگر بعدها به فکر ارتقاء سيستم خود بيافتيد، کافي است تنها CPU کامپيوتر خود را تعويض نموده تا سرعت سيستم خود را افزايش دهيد .
موضوع بعدي، نوع جايگاه RAM يا بانک Ram و سرعت انتقال اطلاعات RAM در MainBoard است. در اين مورد بايد دقت شود، که MainBoard چه نوعي از RAM را پشتيباني مي‌کند؟ DDR يا SDR . همچنين مهم است که يک MainBoard از چه ميزان BUS براي RAM پشتيباني ‌کند؟ . اين مقدار براي RAMهاي SDR در رنجِ 66، 100 و 133 مگا هرتز و براي RAMهاي DDR در محدودهء 266، 333 ، 400 و 533 مگا هرتز مي باشد . که البته هرچه اين ميزان بيشتر باشد سرعت کامپيوتر بيشتر خواهد‌بود. گفتني است جديدترين مادر برد هاي امروزي ، قابليت پشتيباني از Ram های DDR2 را داراست.
نکته ديگر پهناي باند انتقال اطلاعات در MainBoard است، که اصطلاحاً به آن FSB گويند. اين پهناي باند براي انتقال اطلاعات بين سخت افزارهاي تعبيه شده در داخل MainBoard است، که مي‌توان آنرا با مقاديري مانند 266، 300، 333، 400، 533 و 800 مگا هرتز مشاهده نمود. البته به تازگي شرکت Intel يک تراشه براي پشتيباني از بردهاي اصلي با FSB معادل 1066 توليدنموده‌است.
علاوه بر نکات گفته شده ، نوع و تعداد Slotهاي روي MainBoard نيز حائز اهميت است، بدين شکل که بهتر است تا تعداد Slotها طوري باشد که علاوه بر رفع نياز ما، حداقل يک يا دو Slot نيز براي نيازهاي بعدي خالي بماند. مثلاً اگر ما از کارت يا برد الکترونيکي استفاده مي‌کنيم، که روي شيار ISA نصب مي‌شود، MainBoard انتخابي، حتماً بايد داراي اين شيار باشد.
نکته مهم ديگر وجود شيار AGP روي MainBoard و داشتن سرعت مناسب است. اهميت اين مسئله در اين است که در حال حاضر تقريبا تمام کارتهاي گرافيک پرقدرت موجود در بازار بر روي اين شيار نصب مي‌شوند . البته سرعت اين شيار هرچه بيشتر باشد ، چون مي‌تواند از کارتهاي گرافيک کم سرعت‌تر نيز پشتيباني‌کند، مفيدتر خواهد بود.
همچنين بسيار مهم است که يک MainBoard امروزي درگاه USB و USB2 داشته باشد، زيرا همانطور که مي‌دانيد بسياري از وسايل و ابزارهاي جانبي، مانند دوربين‌هاي فيلم‌برداري و عکاسي ديجيتال، چاپگرها، اسکنرها و بسياري ديگر از اين دست، به اين درگاه متصل مي‌شوند، پس بهتر است که مادر برد ما داراي اين درگاه نيز باشد .
همچنين ممکن است روي جعبه MainBoard ، چند نوشته برجسته و مشخص ديگر نيز مشاهده شود. کلمه Dual Bios يکي از آنهاست. وجود اين مشخصه بدين‌معني است که MainBoard موجود داراي دو Bios است. يکي براي استفاده عادي است و ديگري به عنوان BackUp . Bios دوم هنگامي استفاده مي‌شود که به هر علتي ، Bios اول دچار مشکل حادي گردد و يا مشکلي ناهنجار براي آن به وجود آيد. البته از اين امکان به عنوان يک انقلاب! در ساخت MainBoard ها ياد ‌شده است.
گزينه ديگري که ممکن است به چشم بخورد، EasyTune و يا چيزي مشابه آن است. اين واژه به معني وجود يک نرم‌افزار براي دريافت گزارش و ايجاد کنترل روي MainBoard است، که البته در محيط Windows قابل استفاده مي‌باشد.
و فراموش نکنيم که ، چه خوب است به گارانتي هر سخت افزاري که مي‌خريم، توجه کنيم.